Motorkoeriers tonen onderkant São Paulo op internet

Cleyton Perroni, een 40-jarige man uit São Paulo, gooide negen jaar geleden het roer helemaal om. Toen hij zijn werk kwijtraakte, besloot hij de kantoor- en winkeljobs achter zich te laten en voor de “vrijheid” van de straat te kiezen. Hij werd motorkoerier, een van tienduizenden – sommigen schattingen spreken van 300.000 – in de stad.
Perroni ontdekte vorig jaar dat hij met dezelfde motorfiets en gsm nog meer kon verdienen. “Ik rij nu door de stad met een andere blik, het Canal heeft mij de ogen geopend voor een realiteit die ik vroeger niet zag”, zegt hij.
 
Het Canal waar hij naar verwijst, is canal*Motoboy. Het ontstond een jaar geleden toen de Catalaanse kunstenaar Antoni Abad twaalf ‘motoboys’ vroeg om het dagelijkse leven in São Paulo, de grootste stad van het land, vast te leggen met de camera van hun gsm. Abad gebruikt vaak digitale technologieën in zijn video’s en installaties en werkt in verschillende landen met gediscrimineerde groepen.

Favela’s

De motoboy-journalisten registeren ongevallen, misdaden, watervervuiling, files, betogingen, graffiti en tal van andere gebeurtenissen en fenomenen. Ze plaatsen hun foto’s, filmpjes en tekstjes meteen op het internet. “We informeren over de hele stad, we komen op plaatsen waar geen politieagent of journalist komt, zoals de favela’s (sloppenwijken)”, zegt Perroni.
“We tonen hoe het is om in extreme armoede te leven, we maken bevolkingsgroepen zichtbaar die door de staat genegeerd worden.”
“De alomtegenwoordigheid” is de troef van de motoboys, want ze zien de hele stad, zegt projectcoördinator Eliezer Muniz, pas afgestudeerd in de filosofie na vijftien jaar als motorkoerier gewerkt te hebben.

Huurmoorden

Canal*Motoboy biedt ook de motorkoeriers zelf perspectieven. Motoboys komen meestal uit de armste bevolkingslagen en hebben weinig of geen scholing gekregen. Ze raken veel meer dan andere weggebruikers betrokken bij verkeersongevallen. En ze hebben een zeer slecht imago doordat ze vaak met roekeloos rijgedrag en met huurmoorden worden geassocieerd. Huurmoordenaars gaan vaak te werk vanop een motorfiets. In de strijd tegen de huurmoorden hebben verschillende regio’s al verboden een passagier mee te nemen op de motorfiets, in sommige steden is zelfs de helm verboden, ook al gaat dat in tegen de veiligheidsnormen.
Canal*Motoboy, dat de steun krijgt van de Braziliaanse en Spaanse overheid en van verschillende culturele instellingen, wil het aantal deelnemers verdubbelen en ook naar andere Braziliaanse steden gaan. Muniz droomt van een nieuwsagentschap met “10.000 motoboys”, dat een nieuw, volledig en democratisch beeld toont van het stadsleven.
Perroni en enkele van zijn collega’s krijgen nu een cursus journalistieke technieken en webbeheer aan de universiteit van São Paulo. Perroni, die alleen een cursus boekhouden niveau secundair onderwijs heeft gedaan, heeft nog grotere plannen. Hij wil professioneel kunstenaar worden. Niet alleen de technologie gaat vooruit, ook de mensen die haar gebruiken, zegt Muniz.