Mogelijk neveneffect onkruidverdelger zwengelt ggo-debat verder aan

Volgens een onderzoekster van het Semiarid Prairie Agricultural Research Centre in het Canadese Swift Current lijkt tarwe die werd behandeld met de onkruidverdelger glyfosaat hogere niveaus te vertonen van de Fusariumschimmel dan velden waarop geen glyfosaat werd gebruikt. Fusariumschimmels zijn vaak giftig. Ze komen van nature voor in de bodem en dringen af en toe gewassen binnen, maar worden gewoonlijk door andere micro-organismen in de bodem onder controle gehouden. Toch gaat jaarlijks een vijfde van de oogst in Europa door de schimmel verloren. In het verleden bleef een ernstige besmetting een enkele keer onopgemerkt, zoals recent in 2001 in het Amerikaanse Texas, waar het een aantal dodelijke geboorteafwijkingen veroorzaakte.

Als de bevindingen waar blijken - de gegevensverwerking van vier jaar studie is nog niet klaar en de studie is nog niet geschreven - plaatst ze vraagtekens bij het gebruik van glyfosaat, wereldwijd de meest gebruikte onkruidverdelger. Maar dat niet alleen. Ze leveren tegenstanders van ggo’s ook een nieuw argument tegen de genetisch gewijzigde Roundup Ready gewassen van voedselgigant Monsanto. Roundup Ready katoen, soja, tarwe of maïs zijn namelijk net voor de onkruidverdelger Roundup ongevoelig gemaakt, en het actieve product in Roundup is glyfosaat. Bij gebruik van het middel worden wel het onkruid vernietigd, maar niet de Roundup Ready gewassen zelf.

Harvey Glick, hoofd van de wetenschapsafdeling van Monsanto, zei dat de studie geen oorzakelijk verband aantoonde. Ze zagen een aantal velden die hogere niveaus van de schimmel vertoonden, om welke reden dan ook, en keken vervolgens naar mogelijke factoren die daarmee te maken zouden kunnen hebben. Eén van de factoren was dat op die velden het vorige jaar Roundup was gebruikt.

De studie van het Canadese onderzoekscentrum haalde de krantenkoppen in Canada, maar was niet het eerste om de relatie tussen glyfosaat-onkruidverdelgers en verhoogde niveaus van mogelijk giftige schimmels aan te kaarten. Het was alleen de eerste keer dat het ging om tarwe en gerst, twee van Canada’s belangrijkste gewassen. Maar de afgelopen twintig jaar hebben wetenschappers uit alle uithoeken van de wereld op kleine schaal laboratoriumtesten gedaan en de resultaten gepubliceerd in vakbladen. Volgens Robert Kremer, bodemwetenschapper aan de Universiteit van Missouri, is het algemene besluit van de bijna 50 wetenschappelijke publicaties dat na toevoeging van glyfosaat een toename van fusariumschimmel of andere micro-organismen optreedt.

Dat was onder meer het geval in Kremers eigen studie. Hij vond na toepassing van Roundup meer fusariumschimmels in de wortels van soja, maar niet in de geoogste sojabonen. Toch maakt hij zich zorgen dat fusarium in zodanig mate zou accumuleren in de bodem dat het een epidemie zou veroorzaken die andere velden kan besmetten. Het probleem ligt blijkbaar niet bij de Roundup Ready soja zelf - bij gebruik van een andere onkruidverdelger zag Kremer ook in de ggo-soja geen verhoging van fusarium.

Harvey Glick van Monsanto verwerpt de conclusies van Kremer en zegt dat wetenschappers al meer dan dertig jaar onderzoek doen naar alle aspecten van Roundup. Op basis van hun werk - waarvan een groot deel gepubliceerd is - is er een enorm hoog vertrouwen dat Roundup geen enkele negatief gevolg heeft op micro-organismen in de bodem, zegt hij.

Canada laat net als Europa tot op heden geen Roundup Ready gewassen toe, maar de Canadese overheid beslist normaal gezien over enkele maanden over de introductie van Roundup Ready tarwe in het land. De Canadese National Farmers Union verzet zich daartegen en beroept zich op de mogelijke link tussen glyfosaat en fusariumschimmels.