Mislukt referendum kost minister de kop - analyse

Fernando Londoño nam ontslag 24 uur nadat hij een politieke storm had ontketend door te verklaren dat president Alvaro Uribe vervroegde verkiezingen zou uitschrijven als niet alle parlementsleden van de regerende Conservatieve partij zich zouden scharen achter de belastinghervorming van de president. Dat was voor velen een brug te ver. Uribe zelf verklaarde dat hij de laatste drie jaar van zijn termijn gewoon zou afwerken, al zou hij daarvoor dag en nacht moeten werken.

Londoño brandde zich eerder al aan het referendum van 26 oktober. Met de volksraadpleging hoopte de regering carte blanche te krijgen voor een aantal verregaande besparingsmaatregelen - onder meer belastingverhogingen, een tweejarige loonstop voor ambtenaren en besparingen in het parlement. Het referendum was een poging om het weigerachtige parlement te omzeilen maar die binnenweg mislukte jammerlijk omdat er te weinig stemmers opdaagden.

Om het referendum alsnog geldig te maken drong Londoño aan op een ‘zuivering’ van het kiesregister - door het aantal stemgerechtigden drastisch te reduceren zou de vereiste 25 procent toch nog gehaald worden. Londoños korte bochtenwerk vormden de aanleiding voor zijn ontslag, maar de dieperliggende reden is dat de minister het symbool was geworden voor de halsstarrige manier waarop de regering-Uribe haar besparingspolitiek tracht door te voeren.

De regering moet nu toch de gebruikelijke wetgevende weg afleggen. Een afgezwakte versie van zijn controversiële belastinghervorming - intussen omgevormd tot ‘plan B’ - werd woensdag ingediend in het parlement. De maatregelen zijn een getrouwe weergave van afspraken die de regering in januari al maakte met het Internationaal Muntfonds en waar een lening van 2,1 miljard dollar aan vast hangt: een hervorming van het pensioenstelsel, een reductie van het aantal ambtenaren, een verhoging van de btw op basisgoederen en de overheveling van geld bedoeld voor huisvesting en onderwijs naar veiligheid.

De besparingen moeten zeven miljard dollar opleveren op evenveel jaar. Als het parlement ook plan B afwijst, dan haalt Colombia de IMF-doelstellingen niet. Van het Muntfonds mag het begrotingstekort in 2003 bijvoorbeeld maar 2,8 procent bedragen en zonder de belastinghervorming zal het tekort in de buurt komen van het deficit van 3,6 procent van vorig jaar.