Militaire junta laat aidsprobleem uit de hand lopen

Volgens het pas uitgebrachte wereldwijde HIV/aidsrapport van het Programma voor HIV/aids van de Verenigde Naties, UNAIDS, wonen in Myanmar zo’n 330.000 volwassenen en kinderen met HIV. Dat is gebaseerd op een geschat percentage van 1,2 procent. Volgens het rapport kan het percentage schommelen tussen 0,6 en 2,2 procent. Sommige VN-ambtenaren geloven dat het percentage eerder rond 4 procent ligt. Zoals het er nu uitziet heeft Myanmar al het hoogste HIV- en aids-percentage in Zuidoost-Azië, samen met Cambodja (2,6 procent) en Thailand (1,5 procent).

Maar sommige schattingen uit Myanmar doen de VN-cijfers verbleken. Twee jaar geleden werden zwangere vrouwen in Myanmar op vrijwillige basis getest op het HIV-virus. Zeventien procent van hen bleek seropositief. Dit cijfer doet denken aan de toestand in Afrika.

De Amerikaanse aids-deskundige Chris Beyer noemt de verspreiding van HIV en aids in de Shan-staat in Myanmar schrikbarend. Volgens hem is meer dan 10 procent van de volwassenen nu seropositief. ”Zo veel is de ziekte nog nooit voorgekomen in deze regio”, aldus Beyer. ”Tien jaar geleden was het in Thailand ook zo. Maar de Thaise overheid erkende het probleem en deed er iets aan, terwijl de militaire junta deze situatie uit de hand laten lopen.”

Dr Min Thwe, hoofd van de Myanmarese anti-aids campagne, benadrukt echter dat vrijwillige testen een vertekend beeld kunnen geven. Volgens hem zijn mensen die zich aanmelden voor vrijwillig onderzoek vaak bang dat ze besmet zijn en is het onderzoek dus niet representatief.

Feit is dat in Lashio, een grote handelsstad in de Shan-deelstaat, escortservice inbegrepen zit in de kamerprijs van de meeste hotels. De verspreiding van HIV en aids kan zo gemakkelijk doorgaan. Volgens ontwikkelingswerkers stierven veel mensen in de regio aan aids in het midden van de jaren negentig.

Behalve in de Shan-staat is ook in de noordelijke Kachin-staat het aantal zieken dramatisch toegenomen. De rebellenorganisatie Kachin Independence Organisation (KIO) zegt dat de omgeving verwoest wordt door de epidemie.

De meeste overheidsambtenaren geloven niet dat het percentage seropositieven hoger ligt dan twee procent. Min Thwe van het landelijke aids-programma is veel eerlijker. ”Wij denken dat het geschatte aantal slechts een topje van de ijsberg is. We weten gewoon niet hoe groot het probleem precies is.”

Premier Gen Khin Nyunt zei in 2001 dat de aanpak van HIV/aids een nationaal doel is. Hij verwerpt daarmee de kritiek van Chris Beyer, de Amerikaanse deskundige. Sinds deze uitspraken zijn er verschillende overheidscampagnes geweest. Zo kwamen er billboards in stadscentra die mensen waarschuwen voor de gevaren van HIV en aids en werd er een tentoonstelling geopend die bestrijdingsmiddelen promoot. Ook hield de overheid activiteiten, zoals sponsorlopen, om de bewustwording over HIV en aids te vergroten. Ook Min Thwe bestrijdt Beyers kritiek. ”We doen alles wat we kunnen, met onze beperkte middelen.”

Ondanks de nieuwe openheid beweren critici dat de militaire leiders nog altijd in de ontkenningsfase zitten. Sommigen staan erop dat Myanmar’s cultuur en religie - voornamelijk boeddhistisch - het verspreiden van de ziekte tegenhoudt. Zo verbiedt de cultuur seks voor het huwelijk en overspel. ”Maar dat is niet genoeg”, geeft waarnemend minister Nay Oo van Volksgezondheid toe. (KS/ADR)