Mexico's eerste referendum flopt spectaculair

De inwoners van de Mexicaanse hoofdstad hadden het project kunnen
tegenhouden als ze zondag in groten getale waren opgedaagd: er was een
tweederde meerderheid nodig om de wil van de linkse burgemeester Manuel
López te breken. Maar zelfs bij een massale opkomst was het waarschijnlijk
niet tot een veto gekomen. Van de 374.000 stemmers kruisten 242.000 ‘ja’ aan
en 129.000 ‘neen’.

López, in zijn nopjes over het resultaat, noemde het referendum een
succesvolle democratische oefening over een belangrijk thema. Gezien de
lage opkomst voor het referendum - het eerste dat ooit gehouden wordt in
Mexico - zijn weinig waarnemers het met hem eens. De meeste mensen
begrijpen niet goed waar het over gaat en misschien was de opkomst daarom zo
mager, zegt Carmen Villamar, een boekhoudster die werd opgeroepen om het
kiesbureau in de wijk Polanco te bemannen, waar uiteindelijk 10 mensen
opdaagden. Er werd zo goed als geen campagne gevoerd voor of tegen het
referendum. De pro’s en contra’s zijn dan ook voor weinig mensen duidelijk.

Toch hadden stedenbouwkundigen en milieuactivisten een aantal duidelijk
tegenargumenten: een gratis snelweg boven de Viaducto zal het autogebruik
stimuleren en zal voor chaos zorgen op de toegangswegen naar de snelweg.
Mexico-stad behoort tot de meest vervuilde steden ter wereld en het verkeer
is er een puinhoop. De luchtkwaliteit is volgens de internationale normen
slechts 20 procent van de tijd van ‘aanvaardbare kwaliteit’ en de gemiddelde
snelheid op de piekuren bedraagt er 20 kilometer per uur.

Volgens López en zijn aanhangers zal de verhoogde snelweg het verkeer vlot
krijgen en het leven in de stad aangenamer maken. Die bewering wordt in
twijfel getrokken door het onafhankelijke Centrum voor Private Studies over
Duurzame Ontwikkeling. Dat stelt in een rapport dat het ‘ophangen’ van
snelwegen een verouderd concept is in de moderne stedenbouwkunde. In steden
waar het concept werd gerealiseerd, komt men terug van het idee: in Chicago
en Los Angeles zijn de sloopwerken al begonnen. In Londen woedt de discussie
over de wenselijkheid van een ‘elevated freeway’ al een decennium.

Ook de politieke oppositie had een duidelijk standpunt. De PRI, die voor het
eerst in 70 jaar oppositie voert, vindt het project een Napoleontische gril
van PDR-burgemeester López, die zichzelf onsterfelijk zou willen maken in
het stadsbeeld. De oppositie voert aan dat slechts een minderheid van de 20
miljoen inwoners zou profiteren van een snelweg: amper 17 procent van de
inwoners verplaatst zich met de wagen. De rest neemt de bus of ander
collectief transport. Het project kost bovendien 800 miljoen euro - zo’n
tiende van de stadsbegroting.