Mercosur-landen hopen op linkse regering in Uruguay

Tabaré Vázquez heeft al gezegd dat zijn eerste reis, als hij gekozen wordt, zal gaan naar Argentinië, Brazilië en Paraguay, de andere volwaardige Mercosur-landen. Een versterking van Mercosur staat in scherp contrast met het beleid van de huidige regering van de conservatieve president Jorge Batlle, die prioriteit geeft aan het verstevigen van de relatie met de Verenigde Staten. Daardoor liep zelfs de vanouds hechte band met Argentinië en Brazilië averij op. Batlle bekritiseerde de afgelopen jaren geregeld de mensenrechtenpolitiek van de Argentijnse president Néstor Kirchner, inclusief zijn pogingen om het militaire apparaat te zuiveren en helderheid te verschaffen over de misdaden die tijdens de Argentijnse dictatuur tussen 1976 en 1983 plaatsvonden.

De Mercosur-landen laten er weinig twijfel over bestaan dat ze een linkse regering in Uruguay verkiezen. Volgens de opiniepeilers is de kans groot dat die er komt. Zij voorspellen al een klinkende overwinning voor Vázquez bij de eerste verkiezingsronde op 31 oktober. Een linkse regering zal een radicale breuk met de huidige politiek van Batlle betekenen, voorspelt Alberto Methol Ferré, expert in internationale betrekkingen. Batlle heeft de banden met Mercosur niet verbroken, maar de relatie is wel bekoeld door de eigenzinnige manier waarop hij relaties heeft aangeknoopt met Amerika en Mexico. Die twee landen behoren samen met Canada tot de Noord-Amerikaanse Vrijhandelsassociatie NAFTA.

De linkse coalitie van Tabaré Vázquez is een breed front waarin socialisten, communisten, sociaal-democraten, centrumlinkse christen-democraten en ex-leden van de stadsguerrilla’s verenigt zijn. Opiniepeilers Factum en Radar voorspellen dat 52 procent van de Uruguayanen op 31 oktober op de coalitie stemt. Doxa en Ipsos voorspellen respectievelijk 54 en 55 procent voor links. Slechts twee opiniepeilers, Cifra en Equipos Mori, verwachten dat Vázquez minder dan 50 procent van de stemmen zal krijgen.

In alle peilingen wordt een magere score voorspelt voor de Colorado Partij. Kandidaat Guillermo Stirling zou maximaal 11 procent van de stemmen halen. De Colorado Partij was lange tijd oppermachtig in Uruguay. Na de militaire dictatuur (1973 – 1983) was de partij drie van de vier regeertermijnen aan de macht, twee keer onder oud-president Julio María Sanguinetti en één keer onder Batlle. De partij betaalt volgens politieke analisten nu de prijs voor privatisering die in de jaren negentig werden doorgedrukt en de economische crisis in 2002.

De liberalisering van de markt, in de regio ook wel bekend als de ‘Washington Consensus’, maakte in de jaren negentig opgang in Latijns-Amerika, onder druk van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en de Wereldbank. Maar financiële crisissen in Mexico, Zuidoost-Azië, Rusland, Brazilië en Argentinië, leidden tot een politieke verandering in de twee belangrijkste Mercosur-landen. In de ‘Buenos Aires Consensus’, die vorig jaar door Kirchner en Lula werd ondertekend, wordt een andere politiek uitgetekend. Het document legt de nadruk op economische groei met sociale gelijkheid en verdedigt de Latijns-Amerikaanse belangen.

Ideologische eenheid tussen de regeringen van Brazilië, Argentinië en Uruguay, aangevuld met Chili en Venezuela, zal Mercosur aanzienlijk versterken, zegt politicoloog Adolfo Garcé. Zowel Chili als Venezuela zijn geassocieerde leden van Mercosur. Garcé verwacht dat Vázquez, als hij gekozen wordt, een offensief zal inzetten tegen de corruptie in het land en dat hij het leger zal zuiveren van overblijfselen van het dictatoriale verleden. Ook verwacht hij dat een nieuwe linkse regering zich actief zal inzetten voor de mensenrechten. (JS/MM)