Mensenrechtensituatie Arabische wereld verslechterde in 2009

Irak is een van de weinig landen die “in sommige gebieden” vooruitgang laten zien, al komen er nog altijd bijzonder veel burgers gewelddadig om het leven. Maar de dodentol daalt en er worden ook bijvoorbeeld minder journalisten bedreigd, schrijft het instituut in een rapport dat vorige week verscheen. Sommige van de grote conflictpartijen hebben ook aangekondigd dat ze het geweld willen afzweren.
De meest negatieve beoordeling is voor Soedan. Het regime van president Omar Hassan al-Bashir “maakt jacht op iedereen die openlijk kritiek levert op de straffeloosheid die er heerst voor oorlogsmisdaden. Tegenstanders worden opgesloten en gefolterd, mensenrechtenorganisaties moeten de deuren sluiten.” Intussen “blijft de collectieve bestraffing van de bevolking van Darfur voortduren.”

Straffeloosheid

In Egypte werden volgens het rapport “tientallen migranten zonder papieren vermoord”, een gevolg van de “verregaande immuniteit” die de ordediensten er genieten. Er vielen ook doden bij de vervolging van verdachten, en folteringen zijn er geen uitzondering. In Egypte is al bijna dertig jaar de noodtoestand van kracht. Die werd volgens het rapport in 2009 vaak ingeroepen om de vrijheid van meningsuiting te beknotten. De Egyptische ordediensten pakten onder meer verscheidene bloggers op.
Ook in Algerije, Bahrein, Marokko, Jemen, Libanon en Tunesië zijn repressieve praktijken volgens het rapport aan de orde van de dag. En in Syrië, dat al 47 jaar onder een noodtoestand leeft, blijft het regime zich onderscheiden door “zijn bereidheid om elke vorm van politieke oppositie te vernietigen, zelfs de meest beperkte onafhankelijke meningsuiting.”
In Saoedi-Arabië hebben de sjiitische minderheid en hervormingsgezinde activisten het zwaar te verduren. Tegen honderden verdachten werden min of meer geheime processen gevoerd.
Volgens het Instituut voor Mensenrechtenstudies viel er in 2009 in de Arabische wereld “beperkte vooruitgang” te noteren voor wat de rechten van vrouwen en de gelijkberechtiging van mannen en vrouwen aangaat. Maar veel regeringen spelen vooral in op dat thema “om hun imago in de internationale gemeenschap te verbeteren”. De hervormingen die nodig zijn om de rechten en de gelijkwaardigheid van alle burgers te respecteren, gaan ze volgens het rapport uit de weg.