Mening op maandag: Een hele lange wapper

Toch verdient de keuze van de Vlaamse regering nog enkele beschouwingen. Vooreerst is het uiteindelijke verdict van onze bestuurders dat er een tunnel komt of dat er een brug komt als de tunnel toch niet zou kunnen. Eindelijk is de knoop dus met ferme hand doorgehakt: wat we zelf beslissen, beslissen we beter.

Het masterplan 2020 gaat echter over veel meer dan over een derde Scheldekruising. Naast het sluiten van de ring staan een pak maatregelen in voor nieuwe tram- en buslijnen, voor fietsers en voetgangers, voor binnenscheepvaart en zelfs voor pleziervaart. Voor elk wat wils dus.

En dan de trots in de ogen van Kris Peeters bij de aankondiging van zijn langetermijnvisie. Een project dat vooruitkijkt tot zegge en schrijve 2020! Als dat geen langetermijndenken is. Bij de indianen worden belangrijke beslissingen afgewogen volgens de impact die ze in de toekomst zullen hebben voor de volgende zeven generaties. In Vlaanderen denken we al tien jaar vooruit.

Het hele plan is gebaseerd op een blijvende groei van wegverkeer. Een toename van het aantal wagens met zo’n 30 % en een groei van het aantal tonkilometer van 60% tegen 2030. Als dat je uitgangspunten zijn dan is de enige mogelijk oplossing meer beton – zij het in de lucht of onder de grond.

Blijkbaar wordt er in het fameuze masterplan geen rekening mee gehouden dat olieprijzen zonder twijfel flink zullen stijgen. Het is zeer twijfelachtig dat agrobrandstoffen of elektrische auto’s de gigantische input van olie in transport zullen kunnen opvangen. Hebben de plannenmakers niet door dat we op de drempel staan van een gedwongen herlokalisatie? Dat er onvermijdelijk een einde zal komen aan het huidige patroon waarbij alles wat niet te heet of te zwaar is de wereld rond wordt gereden of gevlogen?

Er zijn trouwens nog heel wat andere factoren die roet in het eten kunnen gooien en de verwachte scenario’s op hun kop kunnen zetten. Maar als je denkt vanuit een starre set veronderstellingen en met een tijdshorizon van tien jaar dan krijg je natuurlijk een business as usual uitkomst. Het zou wel eens kunnen dat de realiteit er helemaal anders uitziet nog voor het Masterplan is uitgevoerd.

Het plan zal naar schatting 5 miljard euro kosten. In oude Belgische frank: 200 miljard dus. En zoals dit gaat met dat soort projecten: het wordt ongetwijfeld nog een stuk duurder. Meer dan 5 miljard euro om de infrastructuur zo aan te passen dat er nog meer verkeer wordt aangetrokken.

Stel je voor dat je dit bedrag kan gebruiken om de transitie te maken naar een hele andere mobiliteitsmix. Als je weet dat de Lijn het moet doen met een investeringsbudget van 180 miljoen euro per jaar en voor fietspaden jaarlijks ongeveer 60 miljoen euro wordt uitgetrokken, dan kan er veel met 5 miljard euro. Daarmee kan je een nieuw vervoersysteem uitbouwen met een netwerk van interlokale snelbussen, voorstedelijke treinnetwerken, lightrails en trolleys.

Daarnaast kan je fietssnelwegen en een fijnmazig netwerk van deelauto’s voorzien. Treinen en binnenvaart kunnen het aantal vrachtwagens doen verminderen. In combinatie met een andere ruimtelijk ordening en het decentraal organiseren van werkplekken krijg je een heel ander plaatje. Alleen komt dat soort ideeën niet aan bod in alle studies die we tot hiertoe gezien hebben.

Oja, tot slot nog een gokje over de afloop van de huidige Oosterweel-episode. Vlak voor de zomer zal uit een studie blijken dat het toch niet mogelijk is een tunnel te maken, want dit zal langer duren én meer kosten. Dus gaat de Vlaamse regering zonder omzien voor de keuze van de Lange Wapper brug. Wat dan weer aanleiding zal geven tot een hoop protest, juridische procedures en gerommel in de Vlaamse regering.

Daarom zal uiteindelijk Jean-Luc Dehaene (die net het BHV-probleem heeft opgelost) gevraagd worden om een nieuw compromis te bedenken. Jean-Luc begint dan met discrete gesprekken en belooft tegen Kerstmis met een oplossing te komen. Waarna hij beslist dat Kerstmis eigenlijk twee weken later valt dan normaal. Gelukkig komt er dan een nieuw schandaal over pedofiel priesters en kan het dossier weer even in de koelkast. Sic Transit Gloria Mundi.