Lula geeft Brazilaanse indianen land terug

Het ministerie van Justitie erkende vorige week het indianenreservaat Raposa Sierra del Sol in de deelstaat Roraima, aan de grens met Guyana en Venezuela. Het gebied was al sinds 1998 officieel ingekleurd als reservaat. Maar de finale goedkeuring van de regering liet nog acht jaar op zich wachten.

President Inacio Lula da Silva ondertekende vrijdag een besluit dat vijf inheemse groepen (de macuxi, ingarikó, patamona, taurepang en de wapichana) recht geeft op een gebied van in totaal 1,47 miljoen hectare. Daardoor krijgen 15.000 indianen hun voorouderlijke grond terug.

Gerechtigheid is eindelijk geschied, na dertig jaar strijd, zegt Marinaldo Justino Trajano, het hoofd van de Inheemse Raad van Roraima. Een grote opluchting, ook al is de blijdschap niet voor honderd procent. De inheemse leider vindt het jammer dat bepaalde gebieden (onder meer de stad Uiramután en een militaire basis) buiten de grenzen van het reservaat vallen.

Raposa Sierra del Sol is een bijzonder gevoelig dossier. Het toekomstige reservaat bevat grote rijstplantages en veeteeltbedrijven die worden uitgebaat door een machtige boeren.

De inheemse groepen waren decennia een bron van goedkope arbeidskrachten voor de blanke grootgrondbezitters. De indianen verloren gaandeweg het recht om te vissen en te jagen op hun eigen land en begonnen in de jaren 70 te procederen om hun rechten terug te krijgen. Meer dan 20 inheemse activisten kwamen sindsdien om in de deelstaat. Roraima was ook de laatste jaren regelmatig het toneel van gewelddadige confrontaties tussen indianen en grotgrondbezitters.

Alleen het hooggerechtshof kan nu nog roet in het inheemse eten gooien. De gouverneur van Roraima, Ottomar Pinto, tekent bij het hoogste juridische orgaan verzet aan tegen de beslissing. Volgens hem betekent het reservaat economische zelfmoord voor Roraima.

De 14 rijstboeren in de deelstaat verschaffen werk aan 6000 mensen. De rijstproductie is goed voor de helft ons bruto regionaal product, zegt Fabio Pereira Lima van de Federatie van Boerencoöperaties van Roraima. Negentig procent van onze oogsten worden gewonnen binnen de grenzen van het reservaat.

De grootgrondbezitters voorspellen dat er nog meer bloed vergoten zal worden. De vijf inheemse groepen maken slechts negen procent uit van de bevolking in de deelstaat. Het gaat niet op dat ze de helft van het territorium inpalmen, klinkt het.

De afloop van het conflict hangt sterk af van de compensatie die de regering-Lula wil betalen aan de deelstaat en aan de kolonisten, zegt Saulo Feitosa, ondervoorzitter van de Katholieke Missionaire Raad van Inheemsen (CIMI). (MM)