Link tussen Taliban en Al Qaeda erg zwak

Het onderzoek is mede gebaseerd op een onthullend boek van voormalig Talibanminister Abdul Salam Zaeef. Hij was ambassadeur in Pakistan op het moment van de aanslagen op 9/11 en heeft verschillende jaren in de speciale gevangenis van Guantanamo gezeten. Daarna is hij bemiddelaar geweest tussen de Taliban en president Karzai. In zijn boek, getiteld ‘My Life with the Taliban’, legt hij uit wat de organisatie drijft in haar politiek en haar militaire strijd. Volgens hem waren er voor 9/11 al spanningen tussen Al Qaeda en de Taliban en zijn die sindsdien nog versterkt. 

De laatste twee jaar heeft de Taliban in officiële verklaringen laten blijken dat ze meer en meer afstand neemt van Al Qaeda. Ze zullen Al Qaeda echter niet volledig laten vallen als de VS dat als eis stellen om onderhandelingen aan te vatten. Maar als ze genoeg veiligheidsgaranties krijgen, zouden ze wel in staat en bereid zijn die de band te verbreken in de loop van een onderhandelingsproces.

De Amerikaanse regering meent van zijn kant dat de Taliban en Al Qaeda ideologisch nauw verwant zijn. Tom Gregg, die meewerkte aan het onderzoek, zegt dat er eerder sprake is van een pragmatische politieke band tussen beide groepen.

Underground government

Ook op andere gebieden zijn er meningsverschillen tussen de onderzoekers en Amerikaanse autoriteiten. De VS willen de Taliban verzwakken en hen op die manier doen snakken naar onderhandelingen. Maar door de leiders van de Taliban te bedreigen, komt er ruimte voor jongere, meer radicale strijders en dan krijgt Al Qaeda meer invloed. De VS moeten toenadering zoeken tot de oudere Talibanleiders vooraleer de macht binnen de organisatie verschuift. De Taliban wou trouwens in 2002 al onderhandelingen opstarten met de Afghaanse regering, maar noch deze, noch de Amerikaanse regering waren daar toen toe bereid.

Maar nu zijn er weinig alternatieven. De VS moeten onderhandelen, met alleen maar geweld kunnen ze de Taliban nooit uit Afghanistan doen verdwijnen.  Zeker nu onlangs nog is gebleken hoe de organisatie in Oost-Afghanistan als ondergrondse overheid fungeert.

De Taliban heeft een uitgebreid ondergronds leger dat terroristische aanslagen beraamt en uitvoert. Maar er is meer: dat leger gaat in het oosten van het land gepaard met een verborgen administratie die belastingen int, scholen bestuurt en rechtbanken beheert. Er is ook sprake van een heuse inlichtingendienst en van een burgernetwerk dat het leger ondersteunt.

Obama heeft vorig jaar duizenden soldaten naar deze gebieden gestuurd om bestuursapparaten te helpen installeren. Na vijf maanden hadden de Amerikanen, dankzij ondervragingen, spionage en gevechten, een beter beeld gekregen van de huidige situatie. Maar toch blijft er nog heel wat onduidelijk. 

“Talqaeda”

De onderzoekers verwijten sommige Amerikaanse opiniemakers dan weer dat ze te subjectief te werk gaan zonder bewijzen te geven. Zo bekritiseren ze politiek adviseur Bruce Riedel die met zijn boek, ‘The Search for Al Qaeda’, het bestaan van ‘Talqaeda’ probeert aan te tonen, het bestaan van een zeer nauwe samenwerking en grote eensgezindheid tussen Al Qaeda en de Taliban.

In zijn laatste essay beweert Riedel dat Osama bin Laden en Mullah Omar nog steeds samen terroristische aanslagen plannen, zoals de mislukte metroaanslagen in New York in 2009. Beide kopstukken zouden ook samen de aanslagen van 9/11 hebben gepland. Het universiteitsonderzoek dat gebaseerd is op getuigenissen van (ex-)leden, stelt echter dat Bin Laden de Taliban toen had gemanipuleerd.

Hoewel de beweringen van Riedel hoogst onwaarschijnlijk lijken en niet gestoeld zijn op bewijzen, genieten ze volgens de onderzoekers heel wat geloofwaardigheid bij de Amerikaanse regering en bij het Amerikaanse volk. Ze willen dat dit verandert. Het debat is te belangrijk om te worden beïnvloed door geruchten. De waarheid moet voorrang krijgen op persoonlijke reputaties. En de waarheid is dat beide organisaties verschillende ideologische doelen hebben. Al Qaeda wil de Jihad verspreiden in de Arabische wereld en ver daar buiten terwijl de Taliban zich alleen op Afghanistan richt.