Leerkrachtenstaking bedreigt Millenniumdoelen in Zimbabwe

Sommige onderwijzers in Zimbabwe legden al begin vorig jaar het werk neer. De hyperinflatie in Zimbabwe heeft de lonen van de leerkrachten gereduceerd  tot een habbekrats, zeggen ze. De leerkrachten weigeren les te geven zolang ze niet betaald worden in buitenlandse munt.
De aanhoudende staking maakt het steeds minder waarschijnlijk dat Zimbabwe erin zal slagen om alle kinderen tegen 2015 toegang te bieden tot lager onderwijs. Dat is een van de Millenniumdoelstellingen.
“De regering is er niet in geslaagd om de zaken in goede banen te leiden. Ze zou het beheer van het onderwijs moeten overlaten aan mensen die capabel zijn”, zegt Clever Bere, voorzitter van de Zimbabwe National Students Union (ZINASU). “Het onderwijssysteem is zo goed als vernield, maar onderwijs blijft een mensenrecht.”
De scholen, universiteiten en colleges zouden normaal openen op 13 januari en vervolgens op 27 januari, maar vooralsnog blijven de deuren dicht. Ook studenten die vorig jaar examens aflegden, zitten met de handen in het haar. De Zimbabwe Schools Examination Council (ZIMSEC) vindt immers geen leerkrachten om hun examens te verbeteren. Zelfs als de scholen binnenkort de deuren weer openen, kunnen veel leerlingen niet overgaan naar het volgende niveau omdat ze nog geen examenresultaten hebben.
Een ouder van een van de leerlingen smeekte de overheid in een brief aan de staatskrant Herald Newspaper om het systeem snel weer op de rails te krijgen. “Als de situatie niet snel in goede banen geleid wordt, zal Zimbabwe te maken krijgen met een hele generatie aan onopgeleide en moeilijke jongeren”, klaagde de briefschrijver.

Harde dollars

De stakende leerkrachten zeggen dat ze pas terug aan het werk gaan als hun loon opgetrokken wordt en voortaan betaald word in Amerikaanse dollars. Momenteel krijgen de leerkrachten 70 biljoen Zimbabwaanse dollar, het equivalent van ongeveer drie Amerikaanse dollar en amper goed voor drie broden of één taxirit.
Het ministerie van Onderwijs beweert de problemen te willen oplossen, maar dreigt er tegelijk mee om de leerkrachten te ontslaan die op 27 januari niet aan het werk gegaan zijn. Minister van Onderwijs Stephen Mahere zegt de problemen van de onderwijzers te willen aanpakken, onder meer de hoge kosten voor het woon-werkverkeer en het eten tijdens de werkuren. De leerkrachten hebben die voorstellen verworpen en eisen meer tastbare veranderingen. “De leerkrachten moeten een gezin voeden, kinderen grootbrengen en hebben een sociaal leven”, zegt Takvafira Zhou van de leerkrachtenvakbond PTUZ. “Wat ze willen, is geld.”

Kinderen betalen het gelag

Joyce (12) en Tendai Mukuwo (10) zijn twee van de vele leerlingen die op 27 januari voor gesloten deuren stonden. De twee zusjes zijn ingeschreven in de Aspindale Primary School, vlakbij de dichtbevolkte wijk Budiriro in de hoofdstad Harare. Hun leraren gaven ze de boodschap “een tijdje niet naar de school te komen” omdat de staking zou duren tot er op de eisen van de leerkrachten wordt ingegaan. Joyce vreest dat haar droom om verpleegster te worden in het gedrang komt.
Op het Zimbabwaanse platteland is de situatie zo mogelijk nog erger, omdat de staking er is uitgemond in politiek geweld. Veel leerkrachten worden er door de heersende partij ZANU-PF van beschuldigd de oppositiepartij Movement for Democratic Change (MDC) te steunen. Ze worden het slachtoffer van geweld, intimidatie en brandstichting.
“We maken ons grote zorgen over het feit dat de scholen gesloten blijven,” zegt Roeland Monash van het VN-Kinderfonds UNICEF in Zimbabwe. Zelfs als de regering het conflict met de leerkrachten kan oplossen, zal volgens hem de cholera-epidemie het moeilijk maken de scholen weer draaiend te krijgen. “Kinderen naar school sturen is ze naar het hol van de leeuw sturen”, zegt ook Peter Mutoredzanwa van Oxfam.