Lederschildpad dreigt te verdwijnen uit Stille Oceaan

Als de lederschildpad uitsterft, is het de eerste zeeschildpadsoort in dit deel van de wereld die verdwijnt. Het kan nog voorkomen worden als snel actie wordt ondernomen, zegt Penina Solomona, van het Programma voor de Zuidelijke Pacific van het Wereldnatuurfonds (WNF). Volgens Penina is een vergelijking te trekken tussen de inmiddels uitgestorven Chinese rivierdolfijn en de schildpadden in de Stille Oceaan. Vervuiling van het water, intensieve bevissing en druk scheepvaartverkeer bedreigen ook deze soort. “Misschien helpt het lot van de Jangtse-dolfijn mensen zich bewust te worden van de gevolgen van hun activiteiten”, zegt ze.
Craig Morley, bioloog aan de Universiteit van de Zuidelijke Pacific, zegt dat de Jangste-dolfijnen in eerste instantie bedreigd werden door meedogenloze jachtpraktijken. Daarna werd ook hun habitat aangetast, door de bouw van dammen, gebruik van water voor de landbouw en vervuiling. Hetzelfde destructieve patroon is volgens hem zichtbaar in de Stille Oceaan. “Als een soort eenmaal uitgedund is, heeft dat invloed op de genetische diversiteit. Dat verhoogt de kans op ziekten en inteelt en leidt tot een grotere gevoeligheid voor milieu-invloeden zoals overstromingen en droogteperioden.”
Er worden echter weinig lessen getrokken uit de ervaringen uit het verleden of elders uit de wereld, zegt Morley. Zoals de Jangtse-dolfijn een icoon was in de Chinese cultuur en folklore, is de zeeschildpad dat in de tradities van de Pacifische eilanden. Net als bij de dolfijnen biedt die speciale status echter geen bescherming. Op de schildpadden wordt gewoon gejaagd, omdat hun vlees geld waard is. Op Fiji bestaat een verbod op commerciële schildpaddenjacht, maar niemand ziet erop toe dat het verbod nageleefd wordt, zegt Morley. Bovendien wordt de verkoop en consumptie van zeeschildpad toegestaan.
Er wordt gejaagd op verschillende soorten zeeschildpadden, maar de grote lederschildpad zou het meest bedreigd worden omdat die regelmatig per ongeluk gevangen raakt en doodgaat bij langelijnvisserij. “Als de afname van de populatie in het huidige tempo doorgaat, dan komt er zeker een punt waarop de schildpadden verdwenen zijn”, zegt Penina.
Volgens Ken Kenneth MacKay, directeur van het Institute of Marine Resources van de Universiteit van de Zuidelijke Pacific, leggen jaarlijks ongeveer 1.000 lederschildpadden hun eieren op de eilanden in de Westelijke Pacific. De legplaatsen bevinden zich in de buurt van de Solomon-eilanden, Vanuatu, Papoea-Nieuw-Guinea en Indonesisch Papoea. Incidenteel worden er ook eieren gelegd op de Fiji-archipel. Volgens MacKay is 1.000 “niet erg veel” om het voortbestaan van de soort te verzekeren.
De economische groei in China maakte de rivier Jangtse, de habitat van de Jangtse-dolfijn, een van de meest intensief bevaren scheepvaartroutes ter wereld. Ongecontroleerde groei kan een grote bedreiging worden voor de bescherming van de natuur, zegt Morley. Naast visserij is toerisme op veel kleine eilandstaatjes een belangrijke bron van inkomsten. “In sommige gevallen gaat toerisme boven natuurbeheer. Dat heeft tot gevolg dat de leef- en broedomgeving van de schildpadden verstoord wordt”, zegt Penina. Veel kleine eilanden hebben ook niet genoeg geld om aan goed natuurbeheer te doen, voegt ze daaraan toe.