"Landbouw bedreigt natuurlijke rijkdom van planeet"

“Door het groeiende belang van de landbouw als gevolg van de toename van de wereldbevolking wordt de levensruimte voor veel soorten steeds kleiner, zowel voor flora als voor fauna”, zegt Achim Steiner. “Op die manier betekent de landbouw een gevaar voor de biodiversiteit.

“Elk jaar gaan bijvoorbeeld miljarden dollars verloren door irrationele landbouw die de vruchtbaarheid van de bodem vernietigt. Het overmatig gebruik van chemische producten, zoals pesticiden en herbiciden, draagt bij tot de uitschakeling van veel nuttige organismen.

“We kunnen dit proces van erosie en vernietiging stoppen door andere modellen toe te passen en optimaal gebruik te maken van die 20 centimeter aardkorst om te produceren wat we nodig hebben. Met die alternatieve modellen zit er in de landbouw een groot potentieel om planten en dieren te beschermen.

“De landbouwers kunnen uitstekende beheerders zijn van de natuurlijke middelen en de verschillende ecosystemen. De uitdaging van deze eeuw is: hoe belonen we de landbouwers opdat ze enerzijds produceren wat de mensen nodig hebben en anderzijds bijdragen tot de conservering en bescherming van de ecosystemen die de mensen nodig hebben om te overleven?”


U verwijst naar de biologische landbouw?

“Het is een voorbeeld van hoe men de aarde kan bewerken in harmonie met de natuur. Door gebruik te maken van de wetenschap en door de beschikbare middelen duurzaam in te zetten doet men een inspanning om de vruchtbaarheid van de grond te benutten zonder de natuur te vernietigen.

“Maar ik wil niet de indruk wekken dat de uitdaging kan worden herleid tot de tegenstelling tussen biologische en traditionele landbouw. De grenzen tussen beide zijn poreus, de ene kan van de andere leren. Het gaat erom de voedselproductie voor een groeiend aantal bewoners van de planeet te garanderen en tegelijk de natuur en de biodiversiteit te beschermen.”

De negatieve impact van de landbouw merk je op,verschillende terreinen. Ze stoot bijvoorbeeld ook CO2 uit en draagt zo bij tot de klimaatverandering.

“Ja, vandaag is de landbouw verantwoordelijk voor 15 tot 18 procent van alle broeikasgassen die worden uitgestoten. Je hoeft maar naar een willekeurig veld te kijken. De tractoren komen en gaan, die verbruiken fossiele brandstoffen en stoten CO2 uit. Hetzelfde voor het transport van groenten en andere landbouwproducten, voor de productie van meststoffen, pesticiden en herbiciden. En de dieren stoten methaan uit.

“Daarom moeten we, net zoals voor de hele economie, een balans opmaken van de CO2-uitstoot van de landbouw. Op basis van daarvan zullen we kunnen vergelijken welke landbouwmodellen de beste milieuresultaten geven. We kunnen dan de producenten met een zeer hoog negatief saldo stimuleren om een op een alternatief systeem over te schakelen dat minder uitstoot en zelfs gassen opvangt via een ander bodemgebruik, zoals het planten van bossen.”

Zal het volstaan om landbouwers en beleidsmakers te overtuigen door hen op de noodzaak van de bescherming van fauna en flora te wijzen?

“Het is duidelijk dat concepten als biodiversiteit en ecosystemen zeer abstract zijn voor veel mensen. Maar ze zijn wel rechtstreeks verbonden met economische voordelen voor miljoenen mensen. Het veelvoud aan economische voordelen dat bijvoorbeeld de koralen genereren en de waaier aan dieren die er rechtstreeks van afhangt voor zijn voortbestaan, wordt onvoldoende gevaloriseerd door de economische overheden, zowel op nationaal als internationaal niveau. De koralen brengen per jaar tot 189.000 dollar per hectare op, in de vorm van de bescherming van de kusten en de natuurlijke beheersing van risico’s. Daar moet je nog de inkomsten van bijvoorbeeld het toerisme en de visvangst aan toevoegen, en dan kom je al makkelijk aan meer dan een miljoen dollar per hectare per jaar.”