Klimaatprofessor geeft tips voor Belgische ontwikkelingssamenwerking

Volgens het principe “de vervuiler betaalt”, moeten de rijke landen de armere landen helpen zich aan te passen aan de gevolgen van klimaatverandering, zegt van Ypersele in zijn rapport. Zoals bekend zijn het de industrielanden die de meeste broeikasgassen produceren, terwijl de onmiddellijke impact van woestijnvorming, overstromingen en stormen het meest voelbaar is ontwikkelingslanden.
Volgens die redenering is het terugdringen van de uitstoot vooral een zaak voor rijke landen en opkomende groei-economieën, en moet in de armste landen vooral werk worden gemaakt van “aanpassing”. Dat geldt ook voor de projecten van de Belgische Ontwikkelingssamenwerking. Zeven op tien projecten hebben te maken met sectoren die kwetsbaar zijn voor klimaatverandering. In de helft van de achttien Belgische partnerlanden dreigt de klimaatverandering negatieve gevolgen te hebben voor de landbouw en de voedselveiligheid.
De rijke landen moeten op zoek naar nieuwe financieringsbronnen, zodat de klimaatinspanningen niet ten koste moeten gaan van het ‘klassieke’ ontwikkelingswerk. “Je kan die twee vormen van financiering niet door elkaar halen”, zei de professor. “De ontwikkelingslanden zouden de indruk krijgen dat ze worden bedrogen.”

Inkomsten uit emissiehandel

Van Ypersele doet hiervoor meteen een concreet voorstel. Hij suggereert een deel van de inkomsten die België zal halen uit de handel in van emissiecertificaten te besteden aan adaptatieprojecten in landen met klimaatproblemen. Voor de periode van 2008 tot 2012, de laatste fase van het protocol van Kyoto, krijgen sommige Europese bedrijven emissiequota opgelegd. Wie meer uitstoot, moet emissierechten kopen van minder vervuilende bedrijven of een soort schadevergoeding betalen.
De Belgische minister van Ontwikkelingssamenwerking Charles Michel, die van Ypersele om de studie had gevraagd, zei in zijn reactie dat de besteding van inkomsten uit de emissiehandel het voorwerp vormt van een politiek debat. “Uiteraard wil ik graag meer geld voor zowel klimaatprojecten als ontwikkelingssamenwerking, maar gezien de economische situatie kondigen de begrotingsrondes van 2009 en 2010 zich als bijzonder moeilijk aan.”
De minister beloofde wel enkele andere suggesties uit het rapport ter harte te zullen nemen. Hij wil de klimaatproblematiek als rode draad inschrijven in de nieuwe wet over de Ontwikkelingssamenwerking waaraan momenteel de laatste hand wordt gelegd. Ook zou elk project op voorhand een “klimaatonderzoek” moeten ondergaan, om na te gaan hoe kwetsbaar het is en welke impact het heeft op klimaatverandering. Een nog op te richten “klimaatcel” van gespecialiseerde ambtenaren moet zorgen voor meer expertise op het ministerie.
“Volgens de Wereldbank dreigt de klimaatverandering een kwart van haar investeringen in ontwikkeling teniet te doen”, zei Michel nog. “Als je dat vertaalt naar België betekent dat dat elk jaar voor 250 miljoen euro aan projecten in gevaar is. Dit heeft dus ook te maken met respect voor de manier waarop we het geld van de belastingbetaler uitgeven.”