Kenianen willen getuigen verkiezingsgeweld beschermen

Als (het amendement op) de Getuigenbeschermingswet wordt aangenomen, krijgen Kenianen die getuigen voor de rechtbank extra bescherming van de staat. Het wetsvoorstel kwam er nadat verschillende Keniaanse mensenrechtenorganisaties en internationale organen, zoals de Europese Unie, aandrongen op een hervorming van de wet.

Het amendement is volgens voorstanders noodzakelijk omdat diverse getuigen zijn bedreigd door vermoedelijke daders van het geweld. “Veel getuigen zijn vermoord of spoorloos  verdwenen”, zegt Patrick Githinji, nationaal secretaris van het Internally Displaced Persons (IDP) Netwerk, een organisatie in Nakuru in de zuidelijke Riftvallei. “Anderen zijn gevlucht naar buurlanden omdat ze bedreigd werden.”

Githinji kreeg zelf ook te maken met het verkiezingsgeweld. Hij moest daardoor vluchten uit zijn woonplaats Kuresoi in de Riftvallei. Hoewel hij nu met zijn gezin in het district Nyandarua in Centraal-Kenia woont, is hij nog steeds bang voor de mensen die hem aanvielen. 

Cruciale informatie

Niet alle getuigen komen in aanmerking voor de speciale bescherming onder de nieuwe wet. Alleen degenen die “cruciale informatie” hebben en het risico lopen vermoord te worden, kunnen op de extra bescherming rekenen. “Getuigenbescherming is een dure zaak”, legt advocaat Minayo Lugalia uit. “Dat kan alleen nadat onderzocht is of er van doodsbedreiging sprake is en als de identiteit van de getuige geverifieerd is.”

Intimidatie en doodsbedreigingen van getuigen kwamen voor het eerst aan het licht toen Luis Moreno-Ocampo, hoofdaanklager van het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag, vroeg om onderzoek naar de manier waarop het geweld gepland was. Hij had een lijst met twintig namen van Kenianen die de breinen achter het geweld van 2007 zouden zijn geweest. Op de lijst zouden de namen staan van zakenmensen die daders betaalden om geweld te plegen, en namen van parlementsleden en hoge ambtenaren.

Als het ICC Moreno-Ocampo toestaat het onderzoek voort te zetten, zullen de namen op de lijst bekend gemaakt worden, zodat getuigen zich kunnen melden. De aanname van de nieuwe wet kan van cruciale betekenis zijn bij dit proces, omdat hij ook bescherming biedt tijdens rechtszaken buiten Kenia.