Kasjmir voelt zich kind van de waterrekening

De Indiase premier Manmohan Singh huldigde de stuwdam van Baglihar, met een geïnstalleerd vermogen van 450 megawatt, in tijdens een bezoek aan de deelstaat Jammu en Kasjmir vorige week. De reactie van de Pakistaanse president Asif Ali Zardari liet niet lang op zich wachten: “Als India de watertoevoer uit de Chenab afsluit, moet Pakistan daarvoor een hoge prijs betalen”, zei Zardari zondag aan Associated Press.

Zardari verwees naar het Indusverdrag uit 1960 dat tot stand kwam door bemiddeling van de Wereldbank. Volgens dat verdrag krijgt Pakistan het exclusieve gebruiksrecht op het water van de Indus en twee zijrivieren, de Jhelum en de Chenab. India kreeg drie andere zijrivieren van de Indus toegewezen: de Ravi, de Beas en de Sutlej. Bovendien mag India altijd projecten uitvoeren die de loop van het water niet hinderen.

Volgens India is de dam van Baglihar zo’n project dat geen water tegenhoudt en is het bovendien broodnodig om Kasjmir van stroom te voorzien. Pakistan had in 2005 al aangeklopt bij de Wereldbank om de bouw van de dam te stoppen. De Bank gaf evenwel groen licht voor het project, maar legde wel een beperking op voor de hoogte van de dam.

Eerder slaagde Pakistan er wel in om een Indiaas project stil te leggen dat de rivier Jhelum beter bevaarbaar moest maken. Islamabad wijst erop dat het volgens het Indusverdrag een debiet van 55.000 kubieke meter per seconde zou moeten krijgen, maar dat het gemiddeld nauwelijks de helft krijgt.

Kasjmir kind van de rekening

De mensen in Kasjmir hebben het gevoel dat Pakistan en India het geschil boven hun hoofd uitvechten, zonder rekening te houden met de noden van de regio. Door de beperkingen die het verdrag oplegt, is momenteel slechts 40 procent van de beschikbare landbouwgrond geïrrigeerd en slechts 10 procent van het waterkrachtpotentieel ontwikkeld.

Het verdrag zet een flinke rem op de economische ontwikkeling van Kasjmir, vindt de in Srinagar gebaseerde econoom Arjimand Hussain Talib. “De waterkrachtcentrales die worden gebouwd in Jammu en Kasjmir blijven eigendom van de Indiase regering”, zegt Talib. “De winsten worden niet gedeeld, de deelstaat krijgt slechts een commissie van 12 procent.”

Ook Shakeel Qalandhar van de Industrie- en Handelsfederatie van Kasjmir betreurt de achterstand voor de lokale economie. “Met de drie grote rivieren hebben we een hydro-elektrisch potentieel van 30.000 megawatt. Momenteel wordt er slechts 2000 opgewekt terwijl we voor onze eigen consumptie, privaat en industrieel, 2500 megawatt nodig hebben. Het is een tragedie dat ondanks de mogelijkheden een kwart van onze mensen zonder stroom zit en 55 procent zonder veilig drinkwater.”

De deelstaatregering heeft in de voorbije jaren regelmatig bij de federale regering aangedrongen op een compensatie voor de verliezen die veroorzaakt worden door het Indusverdrag. “We zijn een land zonder toegang tot de zee. Water is onze grootste economische rijkdom, maar door het verdrag varen India en Pakistan er wel bij terwijl wij alleen maar verliezen. Daarom moet er een vergoeding komen”, vindt Yousuf Tarigami, de deelstaatvoorzitter van de Communistische Partij van India.