Iraakse minderheden meer bedreigd dan waar ook ter wereld

De top 15 van ergste landen voor minderheden bestaat verder vooral uit Afrikaanse landen, met de Democratische Republiek Congo, Nigeria, Burundi en Angola op kop. Ze vermeldt ook Uganda, Ethiopië en Ivoorkust.

In Irak hebben alle belangrijke politieke partijen bij de decemberverkiezingen steun gekregen van hun eigen geloofsgemeenschap of etnische groep, zegt Mark Lattimer, het hoofd van de Londense Minority Rights Group International (MRG) die de index ontwikkelde. We krijgen dus een regering die volledig volgens die scheidlijnen verdeeld is. Tegelijk hebben we hier een land dat steeds verder afglijdt naar burgeroorlog. Er is duidelijk zeer ernstig geweld door de soennitische opstandelingen, maar ook vanuit de overheidstroepen tegen soennitische burgers. Tegelijk hebben de kleinere minderheden, de Turkmenen, de christenen en anderen, bijna geen werkelijke politieke vertegenwoordiging.

Ivoorkust bewijst

Het 213-pagina’s tellende MRG-rapport waarvan de index het paradepaardje is, was opgesteld voor het treffen tussen VN-vredestroepen en betogers in Ivoorkust woensdag. Dat incident is slecht nieuws voor het verzoeningsproces dat beide delen na vier jaar feitelijke scheiding wil herenigen. Het rapport noemt de situatie in Ivoorkust wel al uiterst gevaarlijk door de sterke etnische polarisering tussen het voornamelijk islamitische noorden van het land en de veelal christelijke zuidelijke regio’s. Politieke milities gebruiken er opruiende taal.

We hebben de nieuwe index ontwikkeld om de aandacht te trekken voor de meest bedreigende - maar soms onbekende - situaties, zegt MFG. Een andere recente studie, door het Human Security Centre uit Vancouver, meldt dat het aantal gewapende conflicten in de wereld sinds 1992 met veertig procent is gedaald. Dat blijde nieuws is volgens het centrum te wijten aan het einde van de Koude Oorlog (toen de twee supermachten vaak conflicten tussen ontwikkelingslanden aanwakkerden), de vrede in de Balkan na de conflicten uit de vroege jaren negentig en de ontplooiing van VN- en andere vredesmachten.

Vergeten Congo

MRG wil er met de index op wijzen dat ondanks dat goede nieuws de dreiging van massageweld voortduurt, en vaak niet de aandacht krijgen die het verdient. De DRC is daar al zeven jaar het voorbeeld bij uitstek van, zegt Lattimer. Oorlogen hebben daar miljoenen mensen gedood, en toch hoor je er zelden over in de westerse pers. Hetzelfde geldt
Volgens hem in grote voor de voortdurende vervolgingen van de Birmeese minderheidsgroepen.

In een aantal gevallen, aldus het rapport, gebruiken nationale overheden de door de VS aangevoerde ‘war on terror’ als een rechtvaardiging om hun minderheden te onderdrukken.

Kroniek van een aangekondigde…

De index baseert zich op tien variabelen, waaronder de Wereldbankindicatoren voor democratie en goed bestuur, conflictmaatstaven, indicatoren die aangeven in hoeverre groepen en afgesplitst zijn en elites binnen een enkele groep vallen, en de risicoscores van de OESO.

Erg belangrijk was een studie van conflicthistorica Barbara Harff die besteld was door de CIA en in 2003 gepubliceerd werd. Harff somde daarin zes omstandigheden op die met hoge betrouwbaarheid voorspelden of interne conflicten of regimewissels tussen 1955 en 1997 al dan niet tot een genocide of een politieke massamoord hadden geleid. Bepalend bleken onder meer het bestaan van politieke omwentelingen, regerende elites uit een minderheid en met een gesloten karakter, voorbije incidenten van massamoord en de mate waarin s’ lands economie openstaat voor buitenlandse handel.

Niet alle omstandigheden moeten samen aanwezig zijn. Bij de Rwandese genocide waren ze dat wel allemaal. Dat is ook zo voor Sudan op dit ogenblik. (ADR)