Indiërs willen miljoenen verdienen met onkruid

De regering trekt drie miljoen euro uit voor een verwerkingsbedrijf in Akkulam, een voorstad van de regionale hoofdstad Tiruvanamthapuram. Het uitgestrekte meer waar Akkulam aan de oevers van ligt, is de laatste tien jaar volledig overwoekerd geraakt door ‘s werelds sterkste waterplant, de waterhyacint. De visserij, de landbouw en de binnenvaart op en rond het uitgestrekte meer ondervinden veel hinder van de lastpak, die kanalen, havens en visgronden verstikt.

Vanop de oevers bekeken, heeft het water een vaalgroene kleur. Tien jaar geleden was het meer gewoon blauw, zegt Aiyappan, een visser die met zijn familie in een hut aan de oever woont. We hopen dat het project werkt. De plant maakt het leven rond het meer onmogelijk. In het begin probeerden Aiyappan en zijn collega-vissers de plant met de hand uit te rukken. Maar nu verspillen ze hun krachten niet langer, want de groene massa komt steeds terug.

Ook buiten India vormt de waterhyacint een plaag voor vissers, boeren en al wie in de buurt van grote plassen leeft. Van Lake Victoria in Kenia tot de delta’s van Bangladesh, Indonesië en Australië hebben lokale gemeenschappen allerlei acties ondernomen tegen de lelijke plant. Maar fysieke uitroeiing is onbegonnen werk. De waterhyacint kan zich in 50 dagen tot 3000 keer voorplanten.

De voorbije jaren hebben heel wat tropische landen van de nood een deugd proberen te maken. De waterhyacint werd verwerkt tot proteïneconcentraat, dierenvoeder, compost, biogas en zelfs briketten ter vervanging van hout. Het Duitse bedrijf Projektwerkstatt importeert bijvoorbeeld Thaise meubels die gemaakt zijn op basis van waterhyacint. In centraal-Kerala is er een bedrijfje zonder winstoogmerk dat tassen, matten en tapijten maakt van de gekookte vezels van de plant.

Maar de waterhyacint weerstaat tot dusver elke poging tot commercialisering. Voor de arme boeren- en vissersgemeenschappen zijn de bestaande verwerkingsprocédés te hoog gemikt. Met het initiatief in Kerala zou het wel moeten lukken. Het is heel eenvoudig om cellulase te maken van een waterhyacint, legt Ajith Kumar van de Dienst voor Industriële Bevordering van Kerala uit. Je laat de bladeren van de plant fermenteren en daarna hoef je aan de pulp gewoon een bepaalde schimmel toe te voegen en je krijgt cellulase. De wortels van de plant kunnen gebruikt worden om de stroom op te wekken die het verwerkingsbedrijf nodig heeft. De vondst met de schimmel is voor rekening van het Nationaal Instituut voor Milieu-engineering Neeri in Nagpur.

Als het procédé inderdaad zo interessant is als ze in Kerala beweren, dan zullen andere ontwikkelingslanden het Indiase voorbeeld volgen. Het Global Environment Facility (GEF), een organisatie die geld van de Wereldbank uitleent aan ontwikkelingslanden die milieuvriendelijke technologieën toepassen, onderzoekt momenteel of dat zo is.

Cellulase is in ieder geval een giststof waar veel vraag naar is. Het enzyme, dat cellulose omzet in suikers, wordt in de industrie onder meer ingezet om de kwaliteit van textiel en papier te verbeteren. De huidige wereldproductie wordt geschat op een half miljard dollar. India geeft nu erg veel geld uit aan de import van cellulase uit Duitsland en de Verenigde Staten. (MM)