Hu op zoek naar nog meer olie en invloed

Hu reist naar Kameroen, Namibië, Mozambique, de Seychellen, Sudan, Zuid-Afrika, Zambia en Liberia. Voor zijn vertrek beloofde Hu dat China de komende drie jaar voor drie miljard dollar (2,3 miljard euro) zachte leningen aan Afrika zal toestaan. China verhoogt ook zijn ontwikkelingshulp. De handel tussen China en Afrika zit al langer in de lift. In 2005 wisselden China and Afrika voor 39,8 miljard dollar aan goederen en diensten uit, bijna 40 procent meer dan het jaar voordien.

“Afrika heeft een hoge prioriteit voor China op het vlak van olie, grondstoffen, handel en investeringen”, zegt Francis Kornegay van het Centrum voor Beleidsstudies in Johannesburg. “Olie staat bovenaan de agenda, en daardoor ook het bezoek aan Sudan.” China haalt een derde van de aardolie die het invoert uit Afrika. Naast Sudan horen ook Angola, Gabon, Nigeria en Tsjaad tot de Chinese leveranciers.

China haalt zich wel veel kritiek op de hals door zaken te doen met Sudan. De mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch drong er gisteren (29 januari) in een open brief op aan dat Hu zijn invloed zou aanwenden om Sudan te overtuigen een groter deel van zijn olie-inkomsten te gebruiken om zijn hongerende burgers bij te staan. China moet volgens HRW ook druk zetten op het regime in Khartoem om een einde te maken aan het conflict in de westelijke provincie Darfur. Bij acties van het Sudanese leger en Arabische milities tegen zwarte opstandelingen zijn daar de voorbije jaren honderdduizenden mensen omgekomen en twee miljoen inwoners op de vlucht gejaagd.

Kornegey geeft toe dat China weinig aandacht heeft voor mensenrechtenschendingen in Afrika. “Maar wie China daarom onder vuur neemt, vergeet de ruimere context. China werk in Afrika vooral vrede en veiligheid in de hand.”

Thee, porselein, zijde en technologie

De Chinese regering zegt dat ze de koers volgt van Zheng He, de Chinese zeevaarder die ruim 600 jaar geleden meer dan 30 landen in Azië en Afrika verkende. “Zheng He bracht thee, porselein, zijde en technologie naar alle plaatsen die hij aandeed”, verklaarde Liu Guijin, de Chinese ambassadeur in Zuid-Afrika vorig jaar. “Hij bezette geen vierkante meter land en maakte geen slaven buit. Hij bracht vrede en beschaving. En die vredelievende cultuur is diep geworteld in Chinezen van alle generaties.”

“Het bezoek van Hu is een demonstratie van zachte diplomatie”, vindt ook Sanusha Naidu, een Chinaspecialiste van de Universiteit van Stellenbosch. “Hij reist niet alleen naar landen waar veel op het spel staat, zoals Sudan of Zuid-Afrika, maar ook bijvoorbeeld naar de Seychellen. Op die eilandengroep kan China een interessante haven vinden, gelet op de nabijheid van de andere eilanden in de Indische Oceaan. Mozambique kan een goede haven opleveren die ook toegang biedt tot van de zee afgesneden landen als Zambia en Malawi.”

De Chinezen halen helemaal hun neus niet op voor arme landen als Mozambique. “Chinese bedrijven zijn de belangrijkste wegenbouwers in het land. En China koopt bijvoorbeeld ook garnalen en cashewnoten in Mozambique”, weet Naidu.

China is al sinds 1956 actief in Afrika. Het steunde er bevrijdingsbewegingen in landen als Zuid-Afrika, Zimbabwe, Angola en Mozambique. Liu Guijin, de Chinese ambassadeur in Zuid-Afrika, zegt dat China sindsdien 900 samenwerkingsprojecten opzette, 18.000 Afrikaanse studenten een beurs gaf en 16.000 artsen en verplegers naar het continent stuurde.