Howard wil bestuursorgaan aboriginals afschaffen

Het experiment met democratische vertegenwoordiging van aboriginals heeft gefaald en is ten einde, zei Howard donderdagavond tijdens één van zijn zeldzame persconferenties. Als het parlement in mei uit het reces terugkeert, zullen we een wetsvoorstel indienen om de aboriginal and Torres Strait Islander Commission (Atsic) af te schaffen.

Het wetsvoorstel zal waarschijnlijk de steun krijgen van de oppositiepartij Labor, die twee weken geleden al aankondigde dat ze de Atsic zou opheffen, hoewel met het voorbehoud dat er een nieuw orgaan zou worden opgericht. De minderheidspartijen in de Senaat, de democraten en de groenen, hebben het voorstel al veroordeeld.

De Atsic werd in 1990 opgericht als een vorm van zelfbestuur voor de aboriginals, de oorspronkelijke bevolkingsgroep van Australiër die momenteel nog twee procent van de bevolking uitmaakt. Er hingen al langer donkere wolken boven het voortbestaan van de commissie. Vorig jaar besliste de commissie besliste de gerechtskosten te betalen van haar toenmalige voorzitter Geoff Clark, die veroordeeld werd voor het hinderen van politiewerk toen hij zich bemoeide met een caféruzie. De Australische regering vond dat niet kunnen, en er werd een grondig onderzoek naar de Atsic ingesteld. De studiegroep kwam in november met een rapport dat kritisch was over de commissie, maar dat benadrukte dat een representatief orgaan voor aboriginals noodzakelijk blijft. Het huidige voorstel van de premier gaat dus verder dan de aanbevelingen van de studiegroep.

Howard wil tewerkstelling en de andere bevoegdheden van de Atsic over financiering en beleid overdragen aan bestaande departementen. Hij stelt dat die efficiënter werk zullen leveren. Huidig Atsic-voorzitter Lionel Quartermaine heeft daar levensgrote twijfels bij. Howard ontnam de Atsic in 1996 al de bevoegdheid over Gezondheid en Onderwijs en droeg die bevoegdheden over naar de klassieke departementen. We maken maar twee procent van de bevolking uit, maar twintig procent van de gedetineerden zijn aboriginals. Onderwijs laat de inheemsen in de steek, zegt hij. Ook Phil Glendenning, de voorzitter van de Australians for Native Title and aboriginal Reconciliation, is ervan overtuigd dat de situatie in het onderwijs en de gezondheidszorg sindsdien is verslechterd. Een Australisch inheems kind dat vandaag geboren wordt in een plek als Brewarrina heeft een lagere levensverwachting dan een kind in Bangladesh. Dat is wat de overdracht ons heeft opgeleverd. Meer van hetzelfde is dus allesbehalve een oplossing, zegt hij.

Mike Lynskey, het hoofd van de Fred Hollows Foundation, een gezondheidsorganisatie die veel met de aboriginalgemeenschap werkt, vindt de plannen van de regering een enorme stap terug in de pogingen om betere relaties met de aboriginals te ontwikkelen. Dit ruikt naar de neerbuigende houding van vroeger, die ervan uitging dat inheemsen de dingen niet zelf kunnen regelen en dat we het allemaal in hun plaats moeten doen. Ik dacht dat we een iets gesofisticeerde samenleving waren. Dit geeft inheemsen bovendien de boodschap dat we niet bereid zijn hun bijzondere noden te erkennen. Atsic-voorzitter Lionel Quartermaine roept zijn volksgenoten intussen op om het adviserend comité dat Howard zou willen samenstellen te boycotten.

Aboriginal and Torres Strait Islander Commission (http://www.atsic.gov.au)