Hoorzittingen Guantanamo designed to convict

Er is een gebrek aan vertrouwelijkheid tussen advocaat en cliënt. De mogelijkheid om in beroep te gaan ontbreekt. De getuigenissen zijn geheim. En vele gedetineerden zijn twee en een half jaar vastgehouden zonder toegang tot advocaten. Allemaal samen heeft dit een rechtssysteem in het leven geroepen dat vooringenomen is tegen de beschuldigden, vindt Ratner. Hij staat aan het hoofd van het Centre for Constitutional Rights, een Amerikaanse vzw die ijvert voor de naleving van de Amerikaanse Grondwet en die onder meer in 1980 via een gewonnen rechtszaak een precedent schiep om wereldwijd mensenrechtenschendingen te vervolgen onder de toen onbekende Alien Tort Claims Act.

Een andere organisatie, de American Civil Liberties Union, klaagt dat vertegenwoordigers van mensenrechtengroepen lik op stuk kregen bij hun gezamenlijke verzoek om de voorzitter, de aanklagers en de vertalers van de zittingen te ontmoeten. Ze kregen ook geen toelating om de 53 leden van de nationale en internationale pers te vergezellen die de detentiecentra op Guantanamo mochten bezoeken. De hoorzittingen zullen grotendeels achter gesloten deuren doorgaan en de kans is klein dat details erover op korte termijn bekend gemaakt zullen worden.

Sinds het einde van de tweede wereldoorlog is er geen Amerikaans militair tribunaal meer geweest, en internationale mensenrechtengroepen en rechtsspecialisten alom hebben de hoorzittingen oneerlijk genoemd. Ze vinden dat de procedures de richtlijnen van zowel burgerlijke als militaire rechtbanken schenden. “Als de gedetineerden krijgsgevangenen zijn, zouden ze op dezelfde manier moeten worden behandeld als Amerikaanse soldaten en voor de krijgsraad moeten komen ”, zegt Ratner. Het Pentagon argumenteert achter dat de gevangenen die na 9/11 in Afghanistan werden opgepakt, niet werden gearresteerd terwijl ze voor een normaal leger vochten. Daarom hebben ze geen recht op de krijgsraad, en ook niet op de bescherming waarin de conventies van Genève voorzien.

Bij een krijgsraad genieten de beschuldigden onder meer het recht om tegen een uitspraak in beroep te gaan bij een burgerlijke rechtbank. De militaire tribunalen in Guantanamo kennen hen dat recht niet toe. Ranter stelt verder dat de rechters van de tribunalen bewust gekozen werden en dat getuigenissen van beschuldigden na tweeëneenhalf jaar opsluiting zonder contact met een advocaat per definitie als gedwongen moeten worden beschouwd. Diverse mensen die recent werden vrijgelaten uit Guantanamo zeiden achteraf dat ze valse bekentenissen hadden afgelegd tijdens marathonondervragingen die soms tot 15 uur duurden.

Charlie Swift, de advocaat van Salim Ahmed Hamdan (een van de vier mannen waarvan de hoorzittingen momenteel lopen) heeft al gezegd dat hij ontevreden is over het gebrek aan contact met zijn cliënt en over de weigering van de regering om hem informatie te bezorgen. “Nog nooit in mijn leven ben ik naar een hoorzitting gegaan met zo weinig informatie”, zei hij in een interview met Al-Jazeera.

De Soedanees, de twee Jemenieten en de Australiër waar de huidige hoorzittingen om draaien, kunnen maximaal een levenslange gevangenisstraf krijgen. Andere gevangenen kunnen eventueel de doodstraf krijgen.

De regering-Bush stelt dat de tribunalen een oplossing zijn die de bescherming van de nationale veiligheid van de VS verzoent met de bescherming van de rechten van de beklaagden. Ze hebben er herhaaldelijk op gedrukt dat de zittingen diverse elementen van het Amerikaanse rechtssysteem bevatten: beklaagden zijn onschuldig tot het tegendeel is bewezen, ze kunnen niet gedwongen worden te getuigen en hun schuld moet boven een redelijke twijfel komen vast te staan (ADR).