Hoogleraar bedreigd na debat over de Thaise monarchie

De 53-jarige academicus vertelt hoe hij dreigtelefoontjes krijgt, gevolgd wordt door mannen op motorfietsen en te horen kreeg dat een rechtszaak tegen hem wordt voorbereid.

Eerder deze maand had de stafchef van het leger, Prayuth Chan-ocha, het in een interview over een “mentaal zieke academicus” die “de monarchie wil omverwerpen”. “Ik voel me nu bedreigd”, zegt Somsak, die tot voor kort goed wist om te gaan met de beledigingen.

Monarchie wordt aanbeden

De aanvallen tegen Somsak zijn niet verrassend in een land waar de monarchie aanbeden wordt en waar het imago ervan beschermd wordt door een draconische censuurwet en idolatrie in pers en schoolboeken.

 Somsak verduidelijkt dat hij niet onrespectvol wilde zijn. “Ik heb nooit opgeroepen om de monarchie omver te werpen”, legt hij uit. “Ik heb wel in al mijn publicaties en toespraken geijverd voor een monarchie die mee evolueert met de wereld, en voor vrijheid van meningsuiting over het onderwerp.”

 Dat was ook wat de hoogleraar herhaalde tijdens een panelgesprek op 10 december, de Dag van de Grondwet in Thailand. Hij kreeg sindsdien steun van een aantal academici die zich verzetten tegen het taboe en tegen de speciale wet. De wet legt tot vijftien jaar gevangenisstraf op aan iedereen die het imago van het koningshuis aantast.

Belediging van het koningshuis

In 2009 werd een recordaantal van 164 rechtszaken aanvaard door Thaise rechtbanken. Onder de veroordeelden zijn een politiek activist en een websitebeheerder, die schuldig bevonden zijn aan de belediging van de monarchie. Een oppositieleider en academicus zijn het land ontvlucht na gelijkaardige beschuldigingen.

Somsak en zijn medestanders laten zich voorlopig niet afschrikken. Ze vragen om een open discussie over het meest dominante instituut in het land. Ze roepen op om de wet te veranderen, de rol van de koninklijke adviseurs af te zwakken en het eenzijdige onderwijs over de monarchie te herbekijken.

“Dit zijn de meest gevoelige onderwerpen die binnen de academische omgeving besproken kunnen worden”, zegt Viengrat Nethipo, assistent-hoogleraar politieke wetenschappen aan de Chulalongkorn-universiteit in Bangkok. “We moesten onze discussies altijd beperken, onszelf censureren om binnen de limieten van de wet te blijven.” Maar de bedreigingen tegen Somsak en de pogingen om hem te arresteren “zullen enkel de conflicten binnen de Thaise samenleving vergroten”, zegt ze. “Het is de rol van academici om de discussie te leiden.”

De openlijke uitdaging van de academici aan het adres van koningsgezinden, het leger en het conservatieve politieke establishment wordt nu al door waarnemers beschreven als een “moment zonder voorgaande”.