Halfvolle en halflege glazen op afscheidsfeestje voor Wereldbankbaas

De eerste uitnodigingen voor de receptie werden begin vorige maand verstuurd door Oxfam, Het Wereld Natuurfonds (WWF), het Bank Information Centre (BIC) en InterAction, vier grote organisaties die de Wereldbank geregeld onder vuur nemen. Ze hebben ook hun kritiek op Wolfensohn niet gespaard, de man die de instelling de voorbije 10 jaar leidde.

Maar de organisatoren wilden hun erkentelijkheid kenbaar maken voor “de persoonlijke inbreng” van Wolfensohn “om plaats te maken voor de participatie van het middenveld”. Onder Wolfensohn heeft de Wereldbank sterk de nadruk gelegd op overleg met ontwikkelingsorganisaties en de milieubeweging. In de oorspronkelijke uitnodiging van april stond ook dat de ngo’s hopen dat hun samenwerking met de Bank nog wordt verdiept. Dat was muziek in de oren van Wolfensohn, die graag zou herinnerd worden als iemand die de Bank meer richtte op de strijd tegen de armoede en sociale programma’s en daarvoor goed luisterde naar wat de ngo’s te vertellen hebben.

Op het initiatief van de vier organisaties kwamen boze reacties van kleinere actiegroepen, die radicaler dan hun grote collega’s stellen dat de Wereldbank arme mensen in de ontwikkelingslanden nog dieper in de ellende duwt. De discussie deed de BIC, een organisatie in Washington die kritische informatie over de Wereldbank verzamelt en verspreidt, besluiten zich terug te trekken. Dat weerhield een hele reeks andere grote hulporganisaties en milieugroepen als Bread for the World, CARE en Conservation International niet het initiatief mee te ondersteunen of ervoor in te tekenen.

De ergste critici van Wolfensohn vinden dat hij de dialoog met de ngo’s en de strijd tegen de armoede alleen voor de schone schijn beleed. Ze bleven weg van het feestje om niet de indruk te geven dat de Bank tegemoet komt aan hun eisen voor meer transparantie en inspraak. Boze tongen suggereerden zelfs dat de idee voor de receptie uitging van de Wereldbank, en dat de grote ngo’s die de uitnodigingen verstuurden, zich voor de kar hadden laten spannen om op een goed blaadje te komen bij de instelling. De Bank ontkent die beschuldiging.

De tegenstanders van het afscheidsfeestje voerden de voorbije weken een kleine campagne tegen de idee om Wolfensohn in de bloemen te zetten voor wat hij als Wereldbankvoorzitter heeft gedaan. “Hoe kunnen we de Bank toelaten de geschiedenis te herschrijven?”, vraagt Shalmali Guttal van Focus on the Global South, een organisatie uit Bangkok. “Dat ondermijnt de strijd die mensen jarenlang voerden.” Dat Wolfensohn de inspraak van niet-gouvernementele groepen verbeterd heeft, maakt geen indruk op Shalmali. “Duizenden gemeenschappen en kleinschalige organisaties die de gevolgen dragen van het beleid van de Wereldbank, zijn altijd buiten spel blijven staan.” Ook Doug Hellinger van de Development GAP, een lobbygroep in Washington, vindt dat er geen applaus mag komen “voor een beleid dat nog altijd arme mensen schade berokkent terwijl het de elite nog rijker maakt.”

De organisatoren van de receptie stellen dat er oog moet zijn voor de vooruitgang onder Wolfensohn. “De Bank heeft nog een lange weg voor de boeg, maar Wolfensohn hééft de dialoog met het middenveld versterkt en voor meer openheid gezorgd”, oordeelt Caroline Green, een woordvoerster van Oxfam. Het WWF wijst erop dat het in samenwerking met de Wereldbank in geslaagd is wereldwijd meer natuurgebieden te laten beschermen.

Wolfensohn wordt op 1 juni opgevolgd door de Amerikaanse vice-minister voor Defensie, Paul Wolfowitz. (PD)