Goedkoopste auto dure grap voor milieu

De Tata Nano heeft vier wielen en vier zitplaatsen, maar moet het zonder airbags, airconditioning en ABS-systeem stellen. Voor de enen is de Nano een “parel van spaarzaam design”, een Amerikaanse journalist noemde het “een kruising tussen een golfkarretje en een snoepje”.
Voor de Indiase producent is de Nano vooral bedoeld als veilig alternatief voor Indiase middenklassegezinnen die nu nog vaak samengepakt op een scooter hun leven riskeren. Volgens Tata heeft de Nano met glans allerlei crashtests doorstaan en beantwoordt hij aan de Indiase normen voor de uitstoot van schadelijke stoffen, Bharat II en Bharat III.
Niet iedereen deelt in de hoerastemming over het nieuwe wonderwagentje. Ratan Tata, de baas van Tata Motors, heeft al laten verstaan dat de prijs van 100.000 roepie (1.725 euro) voor de basisversie niet lang zal kunnen worden volgehouden, omdat de grondstoffen voor staal en banden steeds duurder worden.
Zonder de gulle subsidies van de door communisten bestuurde Indiase deelstaat West-Bengalen, waar de autootjes van de band rollen, zou de Nano overigens nooit aan de recordprijs van 100.000 roepie in de markt kunnen zijn gezet. West-Bengalen droeg 142 miljoen euro bij, een kwart van het kapitaal dat nodig was om het project op te starten. Tate kreeg verder 403 hectare land in bruikleen, een zacht krediet van 34 miljoen euro en het moet de eerste tien jaar geen btw betalen.

Plastic in plaats van schroeven en bouten

De grootste bezwaren tegen de Nano hebben te maken met het milieu en met verkeersveiligheid. Om de prijs te drukken is de stuurkolom geen massieve maar een minder sterke holle buis. Op vele plaatsen zijn schroeven en bouten vervangen door plastic en lijm. De bestuurder moet de Indiase moesson verder trotseren met één enkele ruitenwisser en de wiellagers verslijten erg snel bij snelheden boven 70 kilometer per uur.
“De auto’s gaan waarschijnlijk niet lang mee en vragen veel onderhoud”, zegt Dinesh Mohan, verkeersexpert bij het Indiase Technologie-instituut in New Delhi. “Hoe veilig en robuust ze zijn zal pas binnen enkele jaren blijken, het is te vroeg om nu al te zeggen dat de Nano een betrouwbare wagen is.”
Indiase onderzoeksbureaus schatten dat tegen 2010 30 miljoen families genoeg geld zullen hebben om een auto te kopen, twintig keer meer dan nu het geval is. Tegen 2020 zouden 150 miljoen Indiërs en 140 miljoen Chinezen met de auto rijden. Als dat inderdaad het geval is, wordt het bijzonder moeilijk om de uitstoot van broeikasgassen in die twee landen terug te dringen. In de voorbije twee jaar kwam 70 procent van de stijging in de vraag naar fossiele brandstoffen uit India en China. De luchtvervuiling heeft nu al in 57 procent van de Indiase steden een kritisch niveau bereikt.

Gevaarlijke trend

Volgens de critici zet Tata met de Nano een gevaarlijke trend waarbij de auto-industrie misbruik maakt van het feit dat de Indiase regels voor veiligheid en milieu nog niet zo streng zijn als in Europa. Om de Euro IV-norm te halen moet de uitstoot van zwavel bijvoorbeeld 35 keer lager zijn dan toegelaten onder Bharat II. India wil de Euro IV-norm pas in 2010 verplicht maken in de steden. Intussen werkt India ook aan voorschriften die crashtests, airbags en ABS-remsystemen verplicht maken, wat de Nano volgens sommigen tot 50 procent duurder zou maken.
Renault, Volkswagen, Nissan en General Motors hebben al aangekondigd dat ook zij een simpel en goedkoop autootje gaan produceren. De verwachting is dat de milieu- en verkeersproblemen daardoor alleen maar groter zullen worden. In sommige steden rijden de auto’s nu gemiddeld nog maar half zo snel als enkele jaren geleden.