Ghanese voedselorganisatie uit ongenoegen over ggo-beleid

Begin juli organiseerde de Amerikaanse ambassade in de Ghanese hoofdstad Accra een bijeenkomst over biotechnologie. Voor de samenkomst nodigde ze experts en belangengroepen uit die zowel voor-als tegenstanders van genetisch gemodificeerd voedsel vertegenwoordigen.

Food Sovereignty Ghana (FSG), een organisatie die ijvert voor meer transparantie en publieke discussie over het gebruik van ggo’s, weigerde echter deel te nemen aan de gesprekken omdat ze niet openbaar zouden verlopen. In een persbericht stelt de organisatie ‘dat het van het grootste belang is dat het grote publiek de voor-en tegenargumenten ten opzichte van de introductie van ggo’s in de Ghanese landbouwmarkt kent en kan overwegen’.

Regulering loopt spaak

De groep vraagt al enkele weken een moratorium op de import, kweek en verkoop van ggo’s in Ghana. Die oproep kwam er nadat bekend werd dat Amerikaanse ggo-onderzoekers in mei de toelating kregen om proeven uit te voeren met genetisch gemodificeerd katoen in het noorden van het land. Daarmee is het de vierde keer in de voorbije maanden dat de Ghanese regering toestemming geeft voor dergelijke veldproeven. De andere proefprojecten draaien rond genetisch gewijzigde zoete aardappelen, rijst en een bepaalde soort katjang.

Verscheidene groeperingen noemen de toelating echter in strijd met de wet. Die stelt dat alle ggo-proefprojecten in Ghana door de Nationale Autoriteit voor Bioveiligheid goedgekeurd en gereguleerd moeten worden. Die commissie werd opgericht in augustus 2012, maar is volgens FSG nog steeds niet in werking getreden. Tegelijkertijd geeft de voorzitter van het Ghanese Voedselaentschap (FDA) aan dat ggo’s wel al in omloop zijn in de landbouwsector.

Het gebrek aan regulering van die praktijk zorgde in het verleden al voor problemen. Zo daagde een politieke partij in maart 2012 nog zowel het Ghanese ministerie van Milieu als dat van Voedsel en Landbouw voor de rechter. De rechtszaak kwam er omdat de ministeries de toestemming hadden gegeven genetisch gemodificeerde zaden te importeren die later giftig bleken te zijn. 

Verenigde Staten voeren agressieve ggo-campagne

De organisatie beschuldigt de Verenigde Staten ervan ggo’s op te dringen aan de Ghanese landbouwsector en hulpprogramma’s aan de implementatie van de technologieën te koppelen. Ze baseert die kritiek op de rol die de VS speelde bij de opstelling van de wet op bioveiligheid uit 2011. Die wet maakt het gebruik van ggo’s bij de productie van voedsel in Ghana mogelijk.

Volgens een gelekt document uit 2010 waren de Verenigde Staten al jarenlang vragende partij voor de wet en boden ze technische assistentie bij het opstellen ervan. In het document staat dat Amerikaanse bedrijven nog voor het duidelijk was dat de wet op bioveiligheid er zou komen aanvragen hadden ingediend om gesloten proeven met ggo’s uit te voeren in het land.

Eerder deze maand werd bekend dat de VS een actieve wereldwijde lobbycampagne voeren om het gebruik van ggo’s te promoten. Volgens een rapport van Food & Water Watch probeert het land via zijn hulpprogramma USAID Ghana al sinds 2004 richting ggo-teelt en import van Amerikaanse ggo-zaden te sturen. Zo organiseerde het in 2007 een conferentie in het land om politieke wil voor ggo-import op te wekken en werden tussen 2007 en 2009 jaarlijkse richtlijnen doorgestuurd naar VS-ambassades waarin die laatste aangeraden worden ‘een actieve biotechnologische agenda na te streven’ en ‘het gebruik van landbouwkundige biotechnologie aan te moedigen’.

Ggo’s versus verbeteringen in traditionele technieken

Voorstanders van de implementatie in Ghana stellen dat ggo-gewassen een hogere voedingswaarde kunnen bevatten, grotere oogsten opleveren en minder vatbaar zijn voor ziektes. Tegenstanders van ggo’s wijzen onder meer op mogelijke gevaren voor de volksgezondheid die ze zouden kunnen verzoorzaken. Bovendien stellen sommige organisaties dat die verbeteringen in opbrengst niet enkel via genetische modificatie mogelijk zijn. Zo zei voorzitster van Friends of the Earth, Kirtana Chandrasekaran, in 2010 dat ‘ggo-landbouw na decennia van onderzoek nog steeds niet heeft aangetoond dat de methode hogere opbrengsten met zich meebrengt’.

Kanayo Nwanze, voorzitter van het International Fund for Agricultural Development (IFAD), stelde tijdens een toespraak in juli dat biotechnologie een nuttige aanvulling kan betekenen op bepaalde oogstproblemen en in de strijd tegen armoede, maar dat verbeteringen in de financiering, infrastructuur en de algemene benadering van Afrikaanse landbouw een nog grotere impact zullen hebben. Volgens Nwanze zou het invoeren van betere irrigatietechnieken alleen al verantwoordelijk kunnen zijn voor een stijging van vijftig procent in de Afrikaanse landbouwopbrengst.