Gedachten in verweer tegen corrupte woorden

Eduardo Galeano schreef zowel De aderlating van een continent - dé standaardanalyse over de koloniale geschiedenis van Latijns-Amerika -als de driedelige Kroniek van het Vuur -een tegelijk poëtisch en journalistiek accuraat verslag van de Amerikaanse geschiedenis. In dit essay bundelt Galeano bedenkingen over macht, markt, terreur en Luis Alfonso de Carvallo.
Freud leerde het van Jean-Martin Charcot: je kan ideeën planten in de menselijke geest door middel van hypnose. Dat was een eeuw geleden en de technologie van manipulatie heeft sindsdien een lange weg afgelegd. Een gigantische Machine met de omvang van de planeet beveelt ons de boodschappen te herhalen die ze in ons hoofd geplant heeft. Het is een Machine voor het verraad van de betekenis van de woorden.
De Venezolaanse president Hugo Chàvez werd verkozen en herverkozen met grote meerderheden en in een electoraal proces dat een stuk transparanter was dan dat welke George W. Bush aan de macht bracht in de Verenigde Staten.
De Machine zorgde voor de middelen die nodig waren om hem aan de kant te zetten. Het probleem was niet zijn Messiaanse stijl of zijn neiging tot woordendiarree, maar de voorstellen die hij deed en de ketterij die hij beging. Chàvez raakte de onaanraakbaren de eigenaren van de media en van zowat al de rest. Die onaanraakbaren schreeuwden tot de hoge hemel om hulp. In volle vrijheid veroordeelden zij het vermoorden van de vrijheid. In binnen- en buitenland herschiep de Machine Chàvez in een “tiran”, een “raaskallende autocraat”, een “vijand van de democratie”. Het waren de “burgers” die zich tegen hem verzetten. Alleen “de massa” steunde Chàvez nog, en die kwam niet samen in vergaderzalen, maar in hoeken en holen.
De mediacampagne was beslissend voor de stormloop die uiteindelijk een staatsgreep werd, van op grote afstand gepland tegen deze woeste dictator die geen enkele politieke gevangene heeft. Een zakenman, waarvoor niemand gestemd had, nam het roer over. In de ware democratische geest was zijn eerste beslissing het parlement naar huis te sturen. De volgende dag stegen de beurskoersen.
De mensen zetten Chàvez terug op de plaats waarop hij recht had. De mediacoup had slechts virtuele macht gecreëerd, merkte de Venezolaanse schrijver Luis Britto Garcia op. En de virtuele macht was van korte duur. De Venezolaanse televisie, dat bastion van de vrijheid van informatie, maakte geen melding van deze onaangename ontwikkeling.
Toen probeerde een andere onverkozen figuur, die ook aan de macht gekomen was door een staatsgreep, zijn nieuwe look: generaal Pervez Musharraf, militaire dictator van Pakistan, werd getransformeerd door de magische kus van de media. Musharraf herhaalt telkens weer dat de idee dat zijn volk zou kunnen stemmen nooit in zijn hoofd is opgekomen. Hij zweert trouw aan de zogenaamde internationale gemeenschap, de enige kiezers die er echt toe doen in het uur van de waarheid. Gisteren was Musharraf beste maatjes met zijn buren, de Taliban, vandaag is hij de “capabele liberale leider van de modernisering van Pakistan”.
Ondertussen gaat het vermoorden van de Palestijnen door, wat door de fabrikanten van de publieke opinie nu de “jacht op terroristen” genoemd wordt. Palestijn is synoniem gemaakt van terrorist. En de Palestijnen, een Semitisch volk, werden antisemieten. Een eeuw lang al worden zij opgevoerd als zondebok voor het Europese antisemitisme, en moeten zij met hun land en hun bloed betalen voor een holocaust die zij niet begaan hebben.
De wereld zit gevangen in een staat van terreur, en de terreur vermomt zichzelf: de ene dag is hij Saddam Hussein, een acteur die het beu is de vijand te spelen, de andere dag is hij Osama bin Laden, een professionele boeman.
Maar de echte bron van de paniek wordt De Markt genoemd. Dit schepsel heeft niets gemeen met de plaats waar u groente en fruit gaat kopen. Ze is een anonieme en almachtige terrorist die overal schuilt, zoals God, en ze denkt dat ze eeuwig is, zoals God. Haar ontelbare vertegenwoordigers publiceren geregeld mededelingen en waarschuwingen: ‘Ze is zenuwachtig’ of ‘Irriteer haar niet’. Haar uitgebreide rapporten en balansen zorgen voor angst. Ze brengt haar leven door met het stelen van voedsel, het knippen van jobs, het kidnappen van landen en het starten van oorlogen.
Door een oorlog te verkopen, zaait de Markt angst, en angst creëert dan het juiste klimaat. De televisie zorgt ervoor dat de Twin Towers dag na dag blijven vallen. En als de Markt het bevel geeft, gaat een rood licht branden op de terreurometer, dat toestel dat elke verdenking omvormt tot een bewijs. Preventieve oorlogen doden op basis van verdenking, niet van bewijs. Nu was het Iraks beurt. Het land dat keer op keer gestraft werd, kreeg een nieuwe veroordeling. De doden zullen het begrijpen. Irak heeft ‘s werelds tweede grootste oliereserves, en dat is precies wat de Markt nodig heeft om de consumptiemaatschappij alle olie die ze kan verspillen te kunnen garanderen.
, spiegeltje aan de wand, wie wordt het meest gevreesd in het hele land?
De imperiale machten monopoliseren, alsof het om een natuurwet ging, de massavernietigingswapens.
In de periode van de verovering van Amerika (toen de Globale Markt geboren werd), werden meer inheemse mensen gedood door de griep dan door het zwaard of het geweer. De succesvolle Europese invasie werd grotendeels mogelijk gemaakt door bacteriën en virussen. Eeuwen later werden deze welgekomen bondgenoten omgevormd tot oorlogswapens in de handen van de grootmachten. Een handvol landen heeft het monopolie over deze biologische arsenalen. Gedurende enkele decennia lieten de Verenigde Staten Saddam Hussein toe zijn epidemische bommen te gebruiken tegen de Koerden. Toen was hij nog de lieveling van het Westen en kwamen de Koerden negatief in het nieuws. De wapens werden gemaakt op basis van bacteriologisch materiaal dat gekocht werd bij een bedrijf in Rockville, Maryland, USA.
Dat is het landschap van het nieuwe millennium: honderden miljoenen mensen weten niet of ze voldoende te eten zullen hebben, of ze een dak boven hun hoofd zullen hebben, hoe ze zullen overleven als ze ziek worden of een ongeval hebben, of ze morgen nog werk zullen hebben of tweemaal zo hard zullen moeten werken voor de helft van het loon, of hun pensioenen opgevreten zullen worden door de wolven van de aandelenmarkt of door de ratten van de inflatie.
Honderden miljoenen burgers weten niet of een of andere schurk een mes door hun keel zal duwen als ze de hoek omslaan, of dat iemand ingebroken zal hebben in hun huis. Miljoenen kleine boeren weten niet of zij morgen nog land zullen hebben om te bewerken, en miljoenen vissers weten niet of de zeeën en rivieren vrij zullen blijven van gif. En honderd landen hebben geen idee wat ze morgen moeten doen om hun schulden af te betalen.
Deze dagelijkse terreur is niet het werk van Al Qaeda.
De economie pleegt moorden die de krantenkoppen niet halen. Elke minuut sterven twaalf kinderen van honger of ontbering. De terroristische ordening van de wereld, in stand gehouden door militaire macht, zorgt ervoor dat een miljard mensen chronisch honger lijdt en dat zes honderd miljoen mensen lijden aan overgewicht. De bedragen die de Verenigde Staten uitgeven aan de dodelijke industrie zijn geen klein bier. Met anderhalve maand van het defensiebudget kan de wereldarmoede beëindigd worden als tenminste de cijfers van de VN correct zijn.
Een munt, fragiel leven: Ecuador en El Salvador hebben de dollar geadopteerd als hun nationale munteenheid, maar de bevolking is geëmigreerd. Deze twee landen hebben nooit tevoren zoveel armoede en emigratie geproduceerd. Deze uitverkoop van mensenvlees aan buitenlanders schept ongelukkigheid, verdeeldheid en ontworteling. Het bedrag dat gemigreerde Ecuadoranen in 2001 terugstuurden naar hun geboorteland overtrof de gecombineerde opbrengst van de uitvoer van bananen, koffie, cacao, tonijn en garnaal.
Ook Uruguay en Argentinië zetten hun jongeren buiten. Deze emigranten, kleinkinderen van immigranten, laten vernietigde families achter zich. In Argentinië loopt een show die elke dag als hoofdprijs een job aanbiedt. De rij kandidaten is kilometers lang. Het programma kiest de kandidaten en het publiek stemt. De baan gaat naar de kandidaat die het meest hartverscheurend weent en die het meeste mensen aan het wenen brengt. Sony Pictures verkoopt het format met succes in de hele wereld.
Mensen zijn bereid eender welke baan te aanvaarden voor eender welk loon. De wanhoop van de werkzoekenden en de angst van diegenen die vrezen hun baan te verliezen, dwingen hen het onaanvaardbare te aanvaarden. Het Wal-Mart model maakt school. Wal-Mart is een van de grootste Amerikaanse bedrijven en is openlijk vijandig tegenover vakbonden. Werknemers kloppen er overuren zonder dat ze ervoor betaald worden. De Markt exporteert haar meest succesvolle voorbeeld. Hoe zieker een land is, hoe makkelijker het wordt om zijn arbeidswetten te kneden tot papier-maché. En hoe makkelijker het wordt andere rechten op te offeren. De vaders van de chaos verkopen orde. Armoede en werkloosheid verhogen misdaad, die paniek veroorzaakt, en op die rotte bodem bloeien de ergste bloemen.
De Argentijnse soldaten, experts in crimineel gedrag, worden verwacht dat crimineel gedrag te bestrijden. Kom en red ons van de boeven, roept Carlos Menem, een Marktfunctionaris die een en ander weet over misdaad hij was er spectaculair goed in toen hij president was.
De Markt houdt van lage, lage kosten, van hemelhoge winsten en van zero reguleringen. De meest winstgevende bedrijfstak in de wereld genereert fortuinen en “natuur”-rampen. De giftige gassen die door petroleum in de lucht geblazen worden, zijn de voornaamste oorzaak van klimaatwaanzin en ozongaten. De VS leiden de wereld, ook in deze. In Ethiopië en andere Afrikaanse landen veroordeelt droogte miljoenen mensen tot de meest razende honger, terwijl Duitsland en andere delen van Europa verdrinken in kolossale overstromingen. Intussen breekt een tanker doormidden en valt de moordende zwarte lading de kusten van Galicië aan.
Olie vervuilt. Olie brengt oorlog voort.
Wie krijgt het water? De aap met de knuppel. Een ongewapend schepsel sterft van dorst. Dat is de les uit de openingsscène van de film 2001: A Space Odyssey.
Voor Odyssey 2003 heeft president Bush een militair budget aangekondigd van één miljard dollar per dag. De wapenindustrie is de enige investering waarop je kan vertrouwen.
De heersende machten van de planeet denken in bommen. Zij zijn de macht zelf, een genetisch gemanipuleerde macht, een gigantische Frankensteinmacht die de natuur vernedert. Een Macht die haar vrijheid gebruikt om van lucht vuiligheid te maken en om de mensheid van haar thuis te beroven. Ze noemt deze gruwelen vergissingen, walst over alles en iedereen die in haar weg staat, blijft doof voor alle waarschuwingen en breekt alles wat ze aanraakt.
oceanen stijgen, de lage landen worden begraven onder de wateren. Het zou een metafoor kunnen zijn voor de huidige economische ontwikkelingen, maar neen. Het is een foto van de wereld zoals die in de nabije toekomst zal zijn volgens voorspellingen van wetenschappers die door de Verenigde Naties geraadpleegd worden.
Gedurende meer dan twee decennia werden de voorspellingen van ecologisten onthaald op grapjes of stilte. Nu geven wetenschappers hen gelijk. Vorig jaar op 3 juni gaf niemand minder dan president Bush toe dat ons rampen te wachten staan als de opwarming van de aarde niet gestopt wordt. Tegelijk kondigde Bush aan dat de VS-emissies van broeikasgassen met 43 procent zullen toenemen over de volgende achttien jaar. Hij is tenslotte president van een natie van auto’s, meer dan 200 miljoen bollende exemplaren.
Godzijdank kunnen baby’s geen auto rijden.
In een toespraak die Bush vorig jaar gaf, prees hij solidariteit en definieerde die schone deugd: ‘Laat uw kinderen de wagen van de buren wassen.’
‘De natuur is heel moe’, schreef de frêle Spanjaard Luis Alfonso de Carvallo. Dat was in 1695. Hij moest ons bezig zien.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2781   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2781  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.