Financiering van Groen Klimaatfonds blijft onzeker

Het Groen Klimaatfonds moet de armste landen in staat stellen om de gevolgen en de oorzaken van de klimaatverandering aan te pakken. Het is de bedoeling dat het bedrag dat jaarlijks in het fonds wordt gestort, geleidelijk stijgt tot 100 miljard dollar tegen 2020.

“We denken niet dat er op deze vergadering heftig zal worden gediscussieerd over het bedrag van 100 miljard dollar”, verklaarde Omar El-Arini, een Egyptisch lid in de raad van het Groen Klimaatfonds, maandag vanuit Genève.

Klimaattop Kopenhagen

De verantwoordelijkheid van deze raad ligt eerder bij de verdeling van het geld, en niet bij het inzamelen ervan. El-Arini vermoedt dan ook dat de vergadering in Genève eind deze week zich vooral zal toespitsen op de procedures.

Het Groen Klimaatfonds was een voorstel op de klimaattop van Kopenhagen in 2009. De ontwikkelingslanden vroegen toen jaarlijks 400 miljard dollar steun, maar uiteindelijk is er een akkoord bereikt over een vierde van dat bedrag.

In vergelijking met de huidige bedragen is 100 miljard nog altijd astronomisch. In een rapport uit 2010 gaven de VN zelf aan dat het moeilijk maar haalbaar wordt om die som op te halen. Twee jaar later zijn de VS en de EU in de ban van besparingen, en brokkelt de politieke steun voor klimaatprojecten af. De vraag blijft dus of het Groen Klimaatfonds wel gevuld zal raken.  

Ontwikkelingslanden

Waar we deze week waarschijnlijk wel een antwoord op krijgen, is wie het gastland wordt voor het Fonds. Dat is niet onbelangrijk, want analisten menen dat de winnaar als eerste een aanzienlijk bedrag zal storten. Zes landen zijn in de running: Duitsland, Mexico, Namibië, Polen, Zuid-Korea en Zwitserland.

Het Groene Klimaatfonds telt slechts 24 volwaardige leden (en 24 wisselende leden) uit de hele wereld. De moeizame gesprekken over een rechtvaardige vertegenwoordiging liggen naar verluidt aan de basis van de vertragingen waarmee de raad sinds zijn oprichting kampt.

“Het is nogal ongelukkig dat we uiteindelijk met een gelijke vertegenwoordiging van ontwikkelde en ontwikkelingslanden zitten. Daardoor is er maar plaats voor twaalf ontwikkelingslanden”, stelt Meena Raman van de koepelorganisatie Third World Network. “Rechtvaardige vertegenwoordiging betekent dat er meer zitjes voor ontwikkelingslanden moeten zijn.”

Rol van het middenveld

Intussen waarschuwen activisten dat de ontwikkelde landen het Groen Klimaatfonds te veel willen openstellen voor de privésector, en de input van het internationale middenveld inperken. De gesprekken in Genève van deze week kunnen bepalend zijn voor de verdere werking van het fonds.

“Het is verontrustend dat we mogelijk zullen moeten vechten om waarnemers van het middenveld in de conferentiezaal te hebben”, verklaart Karen Orenstein van Friends of the Earth. “Deze vergadering moet open zijn, en live worden gestreamd op het internet.”

Het raamwerk van het Fonds dat deze week mogelijk vorm krijgt, kan ook bepalend zijn voor wat de grootste donoren uiteindelijk zullen betalen. Volgens Orenstein “hebben de VS en het Verenigd Koninkrijk laten weten dat ze nog geen substantiële bijdragen zullen leveren voor ze weten hoe het fonds eruitziet”.

Het is nog niet duidelijk wat deze landen precies voor ogen hebben, bevestigt El-Arini. Maar Orenstein merkt op dat vertegenwoordigers van deze landen onder vier ogen de klemtoon leggen op een fonds dat zo veel mogelijk privébedrijven financiert.”