Familieplanning is ondergesneeuwd in ontwikkelingsdoelen

In het rapport, dat gebaseerd is op twee internationale bijeenkomsten die vorig najaar werden gehouden in New York en Caïro, worden de Millenniumdoelstellingen langs de meetlat gelegd. In die doelstellingen wordt onder meer gestreefd naar halvering van de armoede en honger, wereldwijd basisonderwijs voor iedereen, verlaging van het sterftepercentage onder kinderen, verlaging van het percentage moeders dat overlijdt bij de bevalling, gelijke rechten voor beide geslachten en het stoppen van de verspreiding van ziekten als aids en malaria.

In de doelstellingen ontbreekt het bevorderen de wereldwijde toegang tot anticonceptiemiddelen en het bevorderen van zeggenschap van vrouwen op dat terrein, zegt het rapport. Daar zou wel aandacht voor moeten zijn, als de Millenniumdoelstellingen willen weergeven wat besproken is tijdens de internationale conferenties in de jaren negentig, zegt Carmen Barosso, directeur van IPPF op het westelijk halfrond.

Het ontbreken van het thema voortplanting en gezondheid heeft volgens haar een mechanische benadering van een complex probleem tot gevolg. In Caïro was sprake van een alomvattende benadering van het bevolkingsvraagstuk, zegt Barosso. Voortplanting en gezondheid werden benaderd vanuit een sociale, economische en politieke dimensie.

Het rapport stelt dat de Millenniumdoelstellingen voor regeringen op het westelijk halfrond waarschijnlijk geen prioriteit hebben, omdat ze niet relevant zijn voor de middeninkomenlanden en zelfs niet voor sommige landen met een lager inkomen. In Latijns-Amerika en het Caribische gebied houden bijvoorbeeld maar een paar regeringen zich bezig met het ontwikkelen van een beleid voor armoedebestrijding.

De aandacht voor de doelstellingen kan vergroot worden door ze regiospecifiek te maken, stelt het rapport. Omdat Latijns-Amerika veel welvarender is dan bijvoorbeeld Afrika bezuiden de Sahara, krijgt die regio te weinig prikkels om zich bezig te houden met armoedebestrijding.

Het rapport wijst ook op het gebrek aan serieuze aandacht voor religie en cultuur bij progressieve activisten, vooral als het gaat om de invloed van de Katholieke Kerk op de ontwikkeling van vrouwen in Latijns-Amerika. De rol die de Katholieke Kerk speelt is erg ingewikkeld, zegt Frances Kissling van Catholics for a Free Choice. Als het gaat om armoedebestrijding en sommige mensenrechtenkwesties, dan doet de kerk heel goed werk. Maar als het gaat om familieplanning en anticonceptie, dan is de kerk onvermurwbaar. Dat wordt dat niet gezien als een belangrijke mensenrechtenkwestie, aldus Kissling.

De meeste katholieken trekken zich weinig aan van de standpunten van het Vaticaan, benadrukt Kissling. Maar het Vaticaan heeft wel invloed op de besluitvorming binnen ministeries van Gezondheidszorg en slaagt erin om vooruitgang te blokkeren.

Ook het Amerikaanse beleid vormt een hindernis op weg naar meer rechten voor vrouwen, zegt Kissling. Amerika probeerde vorige week tijdens een vrouwenconferentie van de Verenigde Naties in New York expliciet te laten vastleggen dat het recht op abortus niet valt onder de vrouwenrechten van het Peking Platform.

De Verklaring van Peking is een document dat tien jaar geleden in Peking werd aangenomen tijdens de Vierde Wereldvrouwenconferentie. In de verklaring wordt het aan nationale regeringen overgelaten of ze abortus wel of niet willen legaliseren. De Amerikaanse afgevaardigde, Ellen Sauerbrey, trok haar amendement op het laatste moment in omdat er niet voldoende steun voor was bij de andere lidstaten.

Sommige activisten wijten het gebrek aan aandacht voor vrouwenrechten aan het beleid van internationale financiële instituten zoals de Wereldbank en het Internationaal Monetair Fonds (IMF). Zij dringen er bij regeringen op aan om prioriteit te geven aan doelen op het gebied van belastinghervorming en afbetaling van schulden, zegt Mariama Williams van het netwerk DAWN in Jamaica.

Volgens haar heeft dat tot gevolg dat er te weinig aandacht is voor gezondheidszorg en onderwijs en dat ook de investeringen in die sectoren achterblijven. Er wordt een economisch beleid gevoerd dat armoedebestrijding en de ontwikkeling van menselijk kapitaal juist belemmert, zegt Williams. (JS)