Europa hapt naar adem door globalisering

De landen buiten de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (Oeso) zullen de komende 15 jaar sneller groeien dan de Oeso-landen zelf, waarschuwt de EIU, een afdeling van het gerenommeerde Britse weekblad The Economist. De Oeso is een forum van rijke landen. Dankzij hun jonge bevolking zullen de VS nog aardig blijven groeien, maar het vergrijzende Europa moet de rol lossen.

De EIU combineerde gegevens uit zijn meest recente langetermijnprognoses met de resultaten van interviews met meer dan 1.600 bedrijfsleiders uit de hele wereld. Het proces van globalisering zet zich door en zorgt voor verdere ingrijpende veranderingen in de wereldeconomie, luidt de belangrijkste voorspelling.

Het is nog te vroeg om over de ‘Aziatische eeuw’ te spreken, zeggen de onderzoekers van de EIU, maar vooral China en Azië zullen in 2020 toch een veel belangrijkere rol spelen. Net als andere ontwikkelingslanden zullen ze ervan profiteren dat arbeidsintensieve productieprocessen meer en meer naar lagelonenlanden doorschuiven.

Tussen 2006 en 2020 zal de wereldeconomie met gemiddeld 3,5 procent per jaar groeien, schat de EIU. De VS haalt 3 procent, de 25 landen van de huidige EU maar iets meer dan 2 procent. Het aandeel van de VS en de EU in de wereldeconomie blijft ongeveer stabiel, maar de EU slaagt daar alleen in door almaar meer landen op te nemen, voorspellen de Britse onderzoekers. Het aandeel van Azië in het bruto wereldproduct stijgt van 35 procent in 2005 tot 43 procent in 2020. Dat is vooral de verdienste van de snelste groeiers, India en China. Toch blijven de meeste inwoners van die twee landen veel armer dat de gemiddelde Europeaan of Noord-Amerikaan. Het gemiddelde inkomen per inwoner in China is in 2020 waarschijnlijk te vergelijken met wat de doorsnee Pool nu verdient.

Andere ontwikkelingslanden doen het minder goed. Brazilië en Mexico groeien maximaal met 3 procent per jaar; het Midden-Oosten en Noord-Afrika halen 4 procent. Latijns-Amerika zal er hoogstens in slagen de kloof met de rijke landen niet verder te doen groeien, en zwart Afrika raakt nog verder achterop. Dat laatste ligt onder meer aan de aids-epidemie.

China blijft de komende jaren voor statistische verrassingen zorgen. Als er rekening wordt gehouden met de uiteenlopende koopkracht, is de Chinese economie tegen 2020 al ongeveer even groot als die van de VS. China zal ook meer internationale toeristen leveren dan Duitsland. Een het is bijna zeker dat er binnen 15 jaar in China meer auto’s rondrijden dan in de VS.

Ook de verwachte veranderingen in sommige sectoren spreken tot de verbeelding. De onderzoekers voorspellen dat tegen 2020 40 procent van alle nieuwe auto’s in Azië zullen worden verkocht. Autobouwers zullen meer kleine, goedkope en makkelijk te besturen wagens maken. Er zullen duidelijk meer producenten zijn het handvol grote conglomeraten dat nu de internationale automarkt beheerst.

In het algemeen zullen nieuwe technologieën en de doorgedreven globalisering het mogelijk maken de productieketen maar ook het personeelsbestand, klantengroepen en zelfs bedrijven internationaal op te delen. Ondernemingen zullen dus steeds meer wereldwijd actief worden. Prijs en kwaliteit blijven belangrijk, maar omdat de globalisering de verschillen op die vlakken nivelleert, zullen bedrijven hun producten steeds meer moeten personaliseren om het verschil te maken met hun concurrenten. Bedrijven die het maximum halen uit de kenniseconomie, zullen bovendrijven.

De onderzoekers van de EIU gingen uit van de basisveronderstelling dat het globaliseringsproces voorzichtig blijft verdergaan. Als machtige landen veel harder op de rem gaan staan, zal de groei van de wereldeconomie daaronder lijden. De verwachte ontwikkelingen zullen dan veel trager werkelijkheid worden.