Dubieuze ex-soldaten massaal bij Argentijnse veiligheidsfirma's

In en rond Buenos Aires zijn er al 850 kleine en grotere beveiligingsbedrijven actief en de organisaties klagen dat de overheid er nauwelijks controle op uitvoert. Om daar iets aan te doen, heeft de stad Buenos Aires een maatregel uitgevaardigd die de bedrijven verplicht om het curriculum van de eigenaars en werknemers van de bedrijven en de lonen te publiceren op het internet tegen maart 2010.
De maatregel kwam er nadat een uitspraak van de rechtbank het rechtse schepencollege van burgemeester Mauricio Macri verplicht had om informatie vrij te geven over de eigenaars van twee firma’s, Investigaciones Privadas Alsina en Scanner. Het proces was aangespannen door het Centrum voor Juridische en Sociale Studies (CELS), een lokale mensenrechtengroepering.
Volgens de statistieken van het CELS zijn er in het land 100.000 private veiligheidsagenten aan het werk, waarvan twee derde in en rond Buenos Aires. Volgens een studie van de Nationale Coördinator tegen Politionele en Institutionele Repressie (Correpi), zijn ze verantwoordelijk voor 2 procent van de 2.557 overlijdens door toedoen van politie en veiligheidsdiensten sinds 1983.

Verstrengeling

Volgens María del Carmen Verdú, advocaat bij Correpi, is het probleem niet een gebrek aan wetten, maar het feit dat ze nauwelijks invloed hebben. “Bijna alle provincies en steden hebben wetten die het verbieden mensen aan te nemen die ontslagen zijn door de veiligheidsdiensten, die een strafblad hebben of die terecht moeten staan wegens misdaden tegen de menselijkheid”, zegt ze. “Maar elke keer als we een vluchteling zoeken die gezocht wordt wegens marteling, willekeurige opsluiting of al te snel vuren, kijken we eerst bij de privéfirma’s.”
Volgens Gustavo Palmieri van het CELS komt het probleem van verstrengeling tussen privéfirma’s en de openbare veiligheidsdiensten voor in de meeste landen. “in Argentinië komt bijvoorbeeld vaak voor dat informatie en middelen van de publieke instellingen gebruikt worden door private bedrijven”, zegt hij.

Doodgemarteld

Verdú geeft het voorbeeld van Jorge Ramón Fernández, assistent-politiechef in Buenos Aires, die schuldig bevonden werd voor de marteling en dood van de zeventienjarige Sergio Durán in 1992. Het proces was het eerste bewijs dat de politie meer dan een decennium na het einde van de dictatuur nog gebruik maakte van de “picana”, een toestel dat elektrische schokken toebrengt.
Fernández werd in 2003 vrijgelaten, amper acht jaar nadat hij tot levenslang veroordeeld was. Vier jaar later ontdekte Correpi dat hij in dienst was van de beveiligingsfirma Segur Part, op amper honderd meter van de plaats waar hij Durán doodgemarteld had en op amper tweehonderd meter van de rechtbank. “Het meest verbazende is nog dat de gerechtelijke overheid op de hoogte was dat hij daar werkte”, zegt Verdú.
Andere voorbeelden zijn Jorge “Fino” Palacios, die als adviseur werkt voor de politie, ook al is hij beschuldigd van betrokkenheid bij een bomaanslag in 1994 waarbij 85 doden vielen, of politiesergeant Hugo Cáceres. Die was veroordeeld tot 22 jaar gevangenisstraf wegens het leiden van een doodseskader, maar werd ontdekt aan het hoofd van een beveiligingsfirma.
Ook veel andere private veiligheidsagenten maakten ooit deel uit van de “carapintada”-beweging van rechtse officieren die tussen 1987 en 1990 vier opstanden tegen de democratie organiseerden.