Drinkwater voor iedereen: ook openbare instellingen kunnen het

In sommige sloppenwijken van Phnom Penh zijn de kranen nog gloednieuw.
Bewoners die al wat langer aangesloten zijn, merken dat hun kinderen minder
vaak door diarree geplaagd worden omdat ze voor het koken nu altijd zuiver
water kunnen gebruiken. Vroeger waren er wel private verkopers die
drinkwater aanvoerden naar de armenwijken, maar die kwamen soms niet
opdagen of kregen op andere dagen een stormloop van klanten te verwerken
die een voorraadje wilden aanleggen.

Nu zijn in Phnom Penh de gouden tijden voor de waterhandelaars voorbij. Dat
is in de eerste plaats de verdienste van Ek Sonn Chan, de charismatische
directeur van de openbare drinkwatermaatschappij van de hoofdstad. Die
bewees dat een openbare instelling zelfs in een straatarm en aan flarden
geschoten land snel een goede dienstverlening kan uitbouwen. In 1993, toen
Ek Sonn Chan voor de drinkwatermaatschappij begon te werken, had maar een
kwart van de huizen in de hoofdstad een aansluiting op de waterdistributie.
Tegen eind 2002 hadden 85.700 gezinnen stromend water in huis. Dat komt
overeen met een bereik van bijna 80 procent, want er wonen maar 980.000
mensen in Phnom Penh. In tegenstelling tot vroeger is er nu ook dag en
nacht stromend water - ooit waren de inwoners van de hoofdstad blij als hun
kranen tien uur per dag water gaven.

Ek Sonn Chan maakt zich sterk dat zijn maatschappij in 2015 95 procent van
de bevolking in de hoofdstad zal bereiken. Het succes van de afgelopen
jaren schrijft hij toe aan gemotiveerde medewerkers die voldoende autonomie
genieten.

In veel grote Aziatische steden lijken openbare drinkwatermaatschappijen de
strijd tegen de bevolkingsgroei te verliezen. Zowat 40 procent van de arme
Aziatische stedelingen heeft geen stromend water in huis. In de
miljoenensteden Manilla en Jakarta heeft de overheid de taak al uit handen
gegeven aan private ondernemingen. Zelfs kleinere steden als Kathmandu en
Colombo lijken die weg op te gaan. Ook in andere Aziatische landen klinkt
de roep om de drinkwatervoorziening te privatiseren om op die manier weer
tot een efficiënte dienstverlening te komen, steeds luider.

Wouter Lincklaen Arriens, een specialist van de Aziatische
Ontwikkelingsbank, is vol lof over de prestaties van de
drinkwatermaatschappij van Phnom Penh. Maar hij zegt zich niet te kunnen
voorstellen hoe overheidsinstellingen de problemen in echte megasteden
onder controle kunnen krijgen.

De 10 miljoen inwoners van Manilla zijn echter lang niet allemaal gelukkig
met de beslissing van het stadsbestuur om de drinkwatervoorziening uit te
besteden aan twee private ondernemingen. Vijf jaar later zijn er nog altijd
veel mensen die op een aansluiting wachten. Wie wel water krijgt, klaagt
dat de prijzen blijven stijgen - geen echt teken dat er nu efficiënter
wordt gewerkt.

Maar ook in Phnom Penh is drinkwater is niet gratis. Een kubieke meter
water kost er nu ongeveer 46 eurocent - amper 10 procent minder dan wat
private verkopers vroeger aanrekenden.