Dode bij protest tegen grootste kerncentrale ter wereld

“Wie land wil, zal ons eerst moeten neerschieten!” , zegt Taramati Vaghdhare, een 53-jarige inwoner van Jaitapur. Ze is een van de inwoners van Jaitapur die werden aangehouden tijdens de recente protesten tegen de bouw van de centrale. Zo’n honderd werknemers van de centrale, die al begonnen waren met het nemen van bodemstalen, hebben uit angst het werk neergelegd. De komende dagen zijn er nog grote protestmarsen gepland.

“Ons land is onze moeder. We kunnen haar niet verkopen en daar compensatie voor ontvangen”, zei Vaghdhare nog. “ De bouw van de centrale zou dit jaar moeten beginnen. Maar weinig gezinnen gingen in op het voorstel tot financiële compensatie in ruil voor grond.

Aardbevingsgevoelig

The Geological Survey of India tekende er tussen 1985 en 2005 tweeënnegentig aardbevingen op. Na de kernramp in Japan spreken de demonstranten hun vrees uit dat India zo’n crisis niet de baas kan. In 1984 kampte India met een van de grootste industriële rampen ter wereld. Door een gaslek in een fabriek in Bhopal stierven 3000 mensen.

Dr. M.R. Srinivasan, oud-voorzitter van de Atoom Energie Commissie van India die de Jaitapur site selecteerde, ziet geen heil in het stopzetten van de nucleaire projecten. Eerste minister Manmohan Singh zei kort na de Japanse crisis dat de veiligheidssystemen zouden worden herzien. Hij verzekerde dat de centrale een gelijkaardige ramp zou kunnen weerstaan.

“Het koelwater van de centrale zal in zee stromen en onze vis verjagen”, zegt Majeed Latigowarkar, een 45-jarige visser uit de vissershaven Sakhri Nate. Zeshonderd vissersboten zorgen in deze stad voor 50 ton vis per dag. Volgens Sakhri Nate hebben ambtenaren de vissers een elektronisch viszoeksysteem en GPS toestellen aangeboden in ruil voor steun aan de bouw van de cenrale. De omkoopactie lukte niet.

Groeiende energiebehoefte

India zal niet afstappen van haar nucleaire ambities, zelfs al worden de plannen van de Jaitapur site afgeblazen. Ongeveer 40 procent van de Indiërs heeft geen elektriciteit. Nu al kampt het land met dagelijkse stroompannes en een stroomtekort van 12 procent tijdens de piekuren. In een van de sterkst groeiende economieën ter wereld is zo’n situatie onhoudbaar.

India’s belangrijkste energiebron is steenkool, maar milieu- en exploitatiebeperkingen bemoeilijken het ontginningsproces. In 2002 werd een gigantisch natuurlijk gasreserve ontdekt in het KG (Krishna-Godavari) bassin, maar de concurrerentie met de lage gasprijzen uit het buitenland was te hoog. Alternatieven als wind- en zonne-energie zijn te duur en kunnen de vraag niet dekken.

Tijdens een bezoek van de Franse president Nicolas Sarkozy aan India in december vorig jaar, ondertekenden beide landen een overeenkomst waarbij het Franse energiebedrijf AREVA werd aangesteld voor de bouw van de eerste twee European Pressurized Reactors (EPR) in Jaitapur. Deze drukwaterreactoren hebben elk een capaciteit van 1.650 Megawatt en verschillen van de verouderde kokendwaterreactoren in Fukushima. Critici menen dat de technologie achter deze EPR’s nog niet op punt staat en te duur is. Er zijn momenteel drie drukwaterreactoren onder constructie, maar nog geen enkele is operationeel.De waarde van de deal, waarbij AREVA de komende 25 jaar ook de kernbrandstof zal leveren, bedraagt zeven miljard dollar.

Tot 2008 verkeerde India in een nucleair isolement. Doordat toenmalig president Indira Ghandi in 1974 het non-proliferatieverdrag weigerde te tekenen en in het geheim een nucleaire proef uitvoerde, werd India een nucleair embargo opgelegd. Dit werd opgeheven toen huidig premier Manmohan Singh drie jaar geleden het Civiele Nucleaire Energieverdrag tekende met de Verenigde Staten.

Ondertussen heeft India twintig kleinschalige reactoren, verspreid over zes sites met een capaciteit van 4780 MW, slechts 3 procent van de totale capaciteit van het land. India hoopt haar nucleaire capaciteit op te heffen tot 63 000MW tegen 2032 door het bouwen van nog eens dertig reactoren.