Cubanen gaan zelf afval ophalen

Voor de 49-jarige Pitusa is het afval dat de inwoners van Havana weggooien, een nooit opdrogende bron van inkomsten. “Niets gaat verloren. Ik haal op, selecteer, reinig en bewaar het tot van pas komt.”

Pitusa is een buzo, de plaatselijke naam voor iemand in het afval naar nuttig materiaal zoekt om wat peso’s te verdienen.

Coöperatie

“Op dit moment zijn er 5800 ophalers met een vergunning als zelfstandige, maar we weten dat er zeer veel zijn die zich niet hebben ingeschreven”, zegt Marilyn Ramos, adjunct-directeur-generaal van de Unie van Recyclagebedrijven, een staatsinstelling.

Odilia Ferro haalt al tien jaar herbruikbaar afval op in San José de las Lajas, in de provincie Mayabeque. “Soms ga ik zelf de straat op om te gaan zoeken, maar doordat veel mensen weten dat ik dit doe komen ze het mij thuis verkopen.”

Ze koopt aluminium, brons, staal, plastic en rum- en bierflessen. Tot juli verkocht ze alles aan het recyclagebedrijf van de staat in Mayabeque. Sindsdien is het bedrijf een coöperatie met negen leden, waarvan vier vrouwen. “Het goede van de zaak is dat er nu altijd geld is om te betalen wat wordt binnengebracht – en contant geld.”

In elke gemeente

In het socialistische Cuba waren coöperaties lange tijd alleen maar mogelijk in de landbouwsector. Halfweg dit jaar heeft de regering van Raúl Castro het systeem verruimd naar andere domeinen, een van de economische hervormingen.

Van de 124 coöperaties die sindsdien zijn gecreëerd, zijn er twee recyclagebedrijven.
De regering wil nu in elk van de 168 gemeenten een recyclagecoöperatie.

Ramos geeft toe dat het staatsbedrijf niet in staat is om in elk huis afval op te halen. Dat wordt nu aan de ontluikende privésector overgelaten. De staat beperkt zich tot de grote bronnen van recycleerbaar afval.

Goudmijn

De 39-jarige Eida Pérez heeft een echte goudmijn ontdekt in het afval. In twee maanden heeft haar coöperatie al voor 11.000 euro afval gevonden. Het Cubaanse salaris bedraagt gemiddeld 19 euro. “Drie jaar geleden hadden we ons zelf niet kunnen voorstellen dat dit mogelijk zou zijn.”

“We vinden onszelf efficiënter dan de staatsbedrijven omdat er geen beperkingen zijn. We werken met contant geld, we kunnen meer betalen als het product dat waard is, we kunnen onze vrachtwagens verhuren en zelfstandigen inhuren.”

In haar eerste twee maanden kon de coöperatie al meteen haar renteloze startlening van 4000 euro helemaal aflossen.

Vorig jaar werd in Cuba 5,33 miljoen ton afval opgehaald. Daarvan werd ongeveer 420.000 ton gerecupereerd, waaronder staal, gietijzer, lood, brons, aluminium, papier, karton, plastic, textiel, elektronisch afval en glas. Die producten werden uitgevoerd of aan Cubaanse verwerkingsbedrijven verkocht.