Cubaanse sigaar verdrinkt in overvloedige regen

Sinds november, toen de nieuwe tabakscampagne begon, heeft het overvloedig geregend in en rond San Juan y Martínez, 180 kilometer van Havana. “Het is een slecht jaar geweest. Er is veel water gevallen waardoor de planten zijn gaan rotten”, zegt Dámaso Rodríguez (67), die er op een tabaksplantage werkt. “Tabak heeft overdag zon nodig en ‘s nachts koude.”

San Juan y Martínez, een stadje van 45.000 inwoners, heeft de beste tabaksplantages ter wereld. Samen met de buren van San Luis levert het 86 procent van de tabak voor de wereldberoemde, met de hand gemaakte havanasigaar.

Driemaal opnieuw begonnen

Honderden hectaren tabak gingen de voorbije maanden verloren. Op meerdere plantages hebben ze tot driemaal toe de planten uitgetrokken om opnieuw te beginnen.

Tabak is het derde belangrijkste exportproduct van Cuba, na nikkel en medicijnen. In 2013 was tabak goed voor 325 miljoen euro, 8 procent meer dan in 2012.

Het Brits-Cubaanse Habanos, het enige bedrijf dat de tabak commercialiseert, werkt met 160 landen. Europa is de belangrijkste afzetmarkt, maar ook Azië en het Midden-Oosten zijn belangrijke afnemers.

Niet meer zoals vroeger

Normaal eindigt de zaaiperiode in januari maar om de schade enigszins te beperken is die met 45 dagen verlengd. Er worden nu ook bladeren van mindere kwaliteit geoogst.

“Ondanks alles is de kwaliteit van de tabak goed, maar het is niet meer zoals vroeger”, zegt Rodríguez, wiens vader en grootvader ook al tabak verbouwden. Het baart hem zorgen dat het klimaat de voorbije dertig jaar sterk veranderd is.

Om de havanasigaar zijn bijzondere smaak, aroma en textuur te geven moeten temperatuur, vochtigheid en bodemgesteldheid perfect in balans zijn. Dat wordt steeds moeilijker, zeggen Dayana Hernández en Aliet Achkienazi, onderzoekers van het Instituut voor Meteorologie.

Duurzame technieken

De onderzoekers voorspellen dat het almaar warmer zal worden in de Cubaanse tabaksregio. Maar tegelijk zeggen ze dat men met voortdurend onderzoek en duurzame technieken de gevolgen van de klimaatwijziging kan opvangen.

Francisco José Prieto, die een plantage van 4,5 hectare beheert, plant na elke campagne bijvoorbeeld maïs en canavalia (zwaardboon). “Die zorgen ze ervoor dat de bodem in de schaduw blijft, en de voedingsstoffen niet door de regen worden weggespoeld. Tegelijk worden ze in de bodem opgenomen als meststoffen,” zei hij.