Congolezen ongerust over Rwandese interventie

Volgens minister van Informatie Lambert Mende trokken ongeveer 4.000 Rwandese soldaten op 20 januari Noord-Kivu binnen. Ze nemen er deel aan een militaire operatie om de Rwandese rebellen te ontwapenen die na de Rwandese genocide van 1994 naar Congo vluchtten en zich daar nog altijd ophouden. Het gaat in de eerste plaats om leden van de FDLR (Forces démocratiques pour la libération du Rwanda).
Mende liet aanvankelijk verstaan dat de gezamenlijke operatie tien tot vijftien dagen zou duren. Maar op 31 januari verklaarde president Joseph Kabila tijdens een ontmoeting met de pers aarzelend dat de einddatum 10 februari was, “of ten laatste eind februari”. Dat deed bij veel Congolezen de twijfels toenemen over de op zich al ongewone actie. 

Parlement in het duister

In het parlement maken sommige volksvertegenwoordigers zich boos over het gebrek aan informatie over de gezamenlijke operatie. De parlementsleden werden ook niet op voorhand ingelicht. Ernest Kyaviro van de Alliance pour la majorité présidentielle (AMP) heeft een petitie gelanceerd om het parlement in speciale zitting bijeen te roepen. De bijeenkomst zou opheldering moeten verschaffen over “de precieze redenen” van de Rwandese interventie en over de “exacte duur” ervan. Onder het verzoekschrift staan al meer dan 200 handtekeningen.
Regeringsgetrouwe parlementsleden houden de boot af. “De zaak is niet meer actueel en het verloop van de operatie geeft de initiatiefnemers gelijk”, argumenteert Kikaya Bin Karubi, een nauwe medewerker van de president en parlementslid voor de AMP. Volgens Kikaya werden de voorzitters van de twee kamers van het parlement geïnformeerd en werd het niet opportuun geacht de gevoelige zaak in het openbaar te bespreken.

Geen vertrouwen in Rwanda

Veel gewone Congolezen zijn er niet gerust in. Bob Lubanda en Paul Kalonji, twee inwoners van Kinshasa, wijzen op de nefaste gevolgen van alle vorige interventies van Rwanda in Congo. De onzekerheid over het aantal Rwandese militairen dat nu bij de operatie betrokken is en de polemiek in het parlement vervult hen met nog meer zorgen. Volgens de twee “zal de bevolking nog lang het slachtoffer blijven van een oorlog die georganiseerd wordt door het regime om redenen die niet openbaar worden gemaakt.”
Rwanda intervenieerde eerder al in 1997 en 1998 in Congo, toen op eigen initiatief. De laatste Rwandese troepen verlieten pas in 2002 het Congolese grondgebied. Nog vier andere landen waren betrokken bij de bloedige burgeroorlog die toen werd beëindigd. De voorbije jaren laaide het geweld tussen het Congolese leger, de rebellen van de FDLR, Congolese Tutsirebellen van het CNDP en andere milities weer op. Meer dan een miljoen mensen gingen sinds eind 2006 voor die vijandelijkheden op de vlucht. Rwanda probeerde waarschijnlijk via zijn plaatselijke bondgenoot, het CNDP, het verloop van de gebeurtenissen te bepalen. De aanwezigheid van Huturebellen in Congo was altijd de reden die Rwanda opgaf voor de interventies. Maar waarschijnlijk wil Rwanda ook profiteren van de rijke bodemschatten in dat deel van Congo.