China ziet strategisch voordeel in Noord-Koreacrisis

Chinese diplomaten zien de opkomst van Noord-Korea als nucleaire concurrent in de regio als een kwaad dat kan bedwongen worden en zelfs nuttig ingezet als tegengewicht voor de Amerikaanse militaire hegemonie in Oost-Azië. China is als voormalige ideologische bondgenoot van het noorden de belangrijkste bemiddelaar in het Koreaanse nucleaire conflict. Het speelt gastheer voor de zeslandengesprekken tussen de beide Korea’s, China, Japan, Rusland en de Verenigde Staten.

Noord-Korea verliet in november 2005 de onderhandelingstafel uit ongenoegen over Amerikaanse maatregelen tegen een bank in Macao die ervan werd verdacht geld wit te wassen voor topfiguren uit het regime in Pyongyang. De VS dringen sindsdien in Peking aan op economische sancties tegen Noord-Korea, zoals het toedraaien van de oliekraan en het stopzetten van economische hulp.

China antwoordt daarop steevast dat zijn invloed op Noord-Korea niet mag worden overschat. Sommige experts vinden dat de VS de huidige crisis zelf hebben uitgelokt door bilaterale gesprekken met Noord-Koreaanse leiders af te wijzen en achter het geld op hun bankrekeningen aan te gaan.

“Pyongyang zal de onafhankelijke veiligheidsgarantie door nucleaire tests niet opgeven uit angst voor Chinese druk”, schreef politicoloog Shen Dingli op de website van de Californische denktank Nautilus Institute. China kan zijn sleutelrol in de Koreacrisis misschien uitbuiten om stilletjes werk te maken van een “hereniging” met Taiwan, meent Shen.

Waarnemers achten het hoogst onwaarschijnlijk dat China en Rusland in de VN-Veiligheidsraad groen licht zouden geven voor militaire dreigementen aan het adres van Pyongyang. Dat bleek als eens na een testsalvo van zeven Noord-Koreanse raketten in juli 2006. De VN-Veiligheidraad veroordeelde de lancering maar sprak zich niet unaniem uit voor sancties.

Pekings voornaamste bezorgdheid is dat de kernproef in Noord-Korea ook Japan naar het atoomwapen zou doen grijpen en zo de aanzet zou vormen voor een nucleaire wapenwedloop. Voorlopig heeft de nucleaire dreiging bijgedragen demonstratieve eensgezindheid. China en Japan zullen “hard werken” om de zeslandgengesprekken opnieuw uit het slop te halen, luidde het na een topontmoeting tussen de Chinese president Hu Jintao en de nieuwe Japanse premier Shinzo Abe, de eerste in vijf jaren.

Peking en Tokio zijn het echter niet eens over de manier om Pyongyang terug naar de onderhandelingstafel te brengen. Japan schaart zich achter de VS en hun streven naar sancties. De nieuwe premier Abe wordt inzake Noord-Korea tot de “haviken” gerekend. China geeft de voorkeur aan diplomatie en toegevingen aan beide kanten.