China schakelt propagandamachine in hogere versnelling

De nog strengere beperkingen voor televisiezenders en uitgevers komen niet toevallig zo vroeg. De komende maanden staat China voor een aantal belangrijke uitdagingen. In maart zal de regering waarschijnlijk de steun aan de rijke kustprovincies terugschroeven en het beleid meer richten op de algemene ontwikkeling van het land. In de herfst houdt de Communistische Partij haar vijfjaarlijkse congres, waarop ze een tipje van de sluier zal oplichten over de opvolging van de huidige leider, Hu Jintao.
China is als de dood voor kritiek. De censoren van de Communistische Partij hebben hun handen vol om ervoor te zorgen dat niets of niemand het beeld van de nationale harmonie verstoort. “Zij (de propagandamakers) zijn handiger geworden in deze dingen”, zegt het oudere kaderlid Li Ruogang. “Ze verbieden nog altijd zaken die volgens hen opruiend zijn en over de schreef gaan, maar aan de andere kant benadrukken ze klassieke deugden als eerlijk en zuiver leven. Dat vindt een goede weerklank bij de Chinese bevolking.”

Tekenfilms

Het huidige morele offensief startte eigenlijk al in september vorig jaar. Toen verboden de Chinese autoriteiten, ongerust over de toenemende individualisering en het materialisme bij de jeugd, televisiestations buitenlandse tekenfilms uit te zenden tussen vijf en acht uur ‘s avonds. Tijdens deze “gouden uren” mogen Chinese kinderen alleen nog tekenfilms van eigen bodem te zien krijgen.
Vorige week volgde nog een hele rist beperkende maatregelen voor tv-programma’s. Zo moeten alle landelijke televisiestations vanaf februari hun series aan een grondig onderzoek door de Communistische Partij onderwerpen. Tijdens prime time mag er alleen nog “ethisch inspirerende” televisie worden uitgezonden.

Geweld- en seksscènes

Officieel zijn alle media in China eigendom van de staat. De Communistische Partij beschouwt de media als het belangrijkste middel om propaganda te voeren. Dat geldt vooral voor het nieuws en informatieve programma’s. Maar in een poging om het kijkerspubliek het hof te maken, stond de overheid geleidelijk aan meer reality shows, crimeseries en programma’s met expliciete geweld- en seksscènes toe.
China bleef echter sterk afkerig staan tegenover buitenlandse en vooral Amerikaanse producties. In de Chinese filmzalen mogen elk jaar maximaal twintig buitenlandse films worden vertoond. En dat hoeven niet meteen de kaskrakers te zijn. Vorig jaar werd de Amerikaanse succesfilm “Pirates of the Carribean: the Dead Man’s Chest” door de censoren in China verboden omdat er scènes over kannibalisme inzaten.
Ook boeken ontsnappen niet aan het oog van de Communistische Partij. In januari alleen al werden zes boeken uit de rekken gehaald omdat ze handelden over gevoelige historische gebeurtenissen en het strenge mediabeleid van de overheid.
Boeken die gaan over het duistere communistische verleden van China, de hongersnood van de late jaren vijftig en de vervolging van Chinese intellectuelen en kunstenaars tijdens de campagne tegen de mensenrechtenbewegingen, maken geen kans.