China haalt VS in als grootste grondstoffenverbruiker

China is de Verenigde Staten voorbijgestreefd op vlak van totale consumptie, en de economie groeit nog steeds. Als China ook per hoofd van de bevolking evenveel gaat consumeren als Amerika, dan zal de consumptie verviervoudigen, zegt Lester Brown, auteur van het rapport. Volgens hem kan China’s snelle groei leiden tot een onverantwoorde exploitatie van grondstoffen.

China is qua consumptie de Verenigde Staten voorbijgestreefd bij vier van de vijf belangrijkste producten: graan, vlees, kolen en staal. Van het vijfde product, olie, gebruikt Amerika nog altijd drie keer zoveel als China, ongeveer 20,4 miljoen vaten per dag. Maar waar het oliegebruik in Amerika tussen 1994 en 2004 met 15 procent steeg, verdubbelde het in diezelfde periode in China. Daardoor bezet China nu de tweede plaats op de lijst met landen die de meeste olie verbruiken, een plaats die tot voor kort nog werd ingenomen door Japan.

Maar het westerse model van industriële ontwikkeling, een wegwerpmaatschappij die draait op fossiele brandstoffen en autoverkeer, kan niet werken voor China en in feite dus ook niet voor de rest van de wereld, zegt Brown. Als het papiergebruik in China even hoog zou worden als in de Verenigde Staten, dan zou er meer papier nodig zijn dan in de hele wereld geproduceerd wordt.

Voor de energievoorziening maakt China nu nog grotendeels gebruik van kolen. Het land verbruikt daarvan ongeveer 800 miljoen ton, veel meer dan Amerika. Tegelijkertijd neemt de vraag naar olie en gas sterk toe. Het zal niet lang meer duren voordat China de grootste vervuiler is als het gaat om de uitstoot van het broeikasgas kooldioxide, zegt het rapport.

Ook op andere terreinen neemt de consumptie in China toe: 382 miljoen ton graan, tegen 278 miljoen ton in de Verenigde Staten. China is koploper als het gaat om de consumptie van tarwe en rijst, alleen in maïs ligt Amerika nog voor. Bij de belangrijkste consumentenproducten blijft China alleen bij Amerika achter in de verkoop van auto’s. In 2003 had het land 24 miljoen motorvoertuigen, amper een tiende van de 226 miljoen in de VS. China loopt die achterstand echter snel in, want de autoverkoop verdubbelde de laatste twee jaar.

China importeert momenteel grote hoeveelheden graan, sojabonen, ijzererts, aluminium, koper, platina, fosfaat, potas, olie, aardgas, (timmer)hout, en katoen voor de dominante textielindustrie. De grote Chinese vraag naar grondstoffen heeft niet alleen de prijzen van de producten opgedreven, maar ook de kosten van het vervoer.

Het Chinese staalgebruik, een indicator voor industriële ontwikkeling, is ook explosief gestegen. De staalconsumptie is tweemaal zo hoog als die in de VS. China bouwt duizenden fabrieken, kantoren en huizen.

Individuele Amerikanen consumeren wel aanzienlijk meer dan Chinezen. Dat is voornamelijk een gevolg van het inkomen per hoofd van de bevolking, dat in China 5.300 dollar bedraagt en in Amerika 38.000 dollar.

Het rapport wijst ook op de groeiende Chinese invloed op de Amerikaanse economie, die in grote mate afhankelijk is geworden van Chinees kapitaal. Als China zou besluiten om die kapitaalstroom te verleggen, bijvoorbeeld naar binnenlandse investeringen of de ontwikkeling van olie- en mineralenbronnen elders in de wereld, dan zou de Amerikaanse economie in problemen komen.

China’s recordhoge binnenlandse besparingen en het grote handelsoverschot met de VS, zijn slechts twee van de meest zichtbare manifestaties van de economische kracht van het land. Het Amerikaanse tekort op de lopende rekening wordt grotendeels gefinancierd door China en Japan.

Dat China Amerika heeft ingehaald als consumptieland, kan gezien worden als een nieuwe Chinese mijlpaal op weg naar het economische leiderschap in de wereld zegt Brown. Een economische supermacht in wording die economische geschiedenis aan het schrijven is, zo typeert hij het Aziatische land dat binnenkort waarschijnlijk de status van ontwikkelingsland achter zich kan laten. (JS/ADR)