Centraal-Amerika probeert de familiejuwelen te redden

Het Meso-Amerikaanse Rif is het tweede grootste koraalformatie ter wereld na
het Great Barrier Reef van Australië in de Stille Oceaan. Het rif is de
woonplaats van meer dan 500 tropische vissoorten, vier types van
zeeschildpadden en de walvishaai - de grootste (echte) vis ter wereld. Het
unieke ecosysteem wordt bedreigd door de vervuiling van het water en door
een gebrek aan controle op de visserij. De grootste bedreigingen echter
vormen het toerisme en de opwarming van het zeewater.

De laatste kans voor het rif is MBRS, een 15-jarenplan dat voorziet in de
oprichting van zeereservaten en dat duurzame visserijtechnieken promoot. Het
plan wil ook duurzaam ‘koraalriftoerisme’ stimuleren en via het onderwijs
het ecologisch bewustzijn van de bevolking aanscherpen. Het wordt
gefinancierd door het Global Environment Facility (GEF) van de Wereldbank.
Costa Rica, El Salvador, Nicaragua en Panama participeren in het project
maar de milieubeweging hoopt dat ook andere landen aan boord komen.

Het rif wordt tegelijk bedreigd door natuurlijke fenomenen en de druk van
menselijke economische activiteiten, zegt bioloog Adrián Oviedo, de
directeur van de Hondurese Stichting Koraalrif, een organisatie die de
duurzame visserij promoot. Eén van die natuurlijke fenomenen is
‘verbleking’, een ziekte die veroorzaakt wordt door de opwarming van het
zeewater en waardoor de planten op het rif afsterven. Die planten zijn
essentieel voor het voortbestaan van het rif. Het wordt immers gevoed door
koraal, een levend organisme dat in kolonies leeft in warme ondiepe waters.
Die kolonies vormen een calciumskelet waarvan het sediment over miljoenen
jaren heen een bergketen vormt.

In het Mexicaanse deel van het Meso-Amerikaanse Rif is vooral het toerisme
de boosdoener. De toeristen plunderen het rif om een souvenir mee naar huis
te nemen en vervuilen het zeewater. Het reddingsplan is geënt op het concept
van duurzame ontwikkeling. De vernietiging ervan is niet enkel rampzalig
voor het leven in de zee maar fnuikt ook de ontwikkelingskansen van de
regio. Meer dan twee miljoen mensen zijn economisch afhankelijk van het
koraalrif.

Als we het rif niet beschermen dan zal de regionale economie, en vooral de
visserij en het toerisme, zwaar in de klappen delen, zegt de Costaricaanse
expert Silvia Marín, die actief is het Wereldwijd Natuurfonds. Het WWF is
één van de niet-gouvernementele organisaties die participeren in het
reddingsplan. Ook de zakenwereld doet er aan mee: de Hondurese Stichting
Koraalrif wordt gefinancierd met geld van lokale ondernemingen.

De lokale bevolking raakt stilaan betrokken bij het reddingsplan. Enkele
tientallen vissers van de Garifuna-gemeenschap (afstammelingen van ontsnapte
Afrikaanse slaven) zijn al afgestapt van niet-duurzame visserijmethoden. Ze
willen zich aan de afspraak houden om de vangst van bedreigde vissoorten te
beperken tijdens bepaalde periodes van het jaar. Als grote schepen hun
wateren komen leegvissen, dan kunnen ze dat melden aan de wetenschappers in
het wetenschappelijke station in Cayos Cochinos, een eilandengroep op 450
kilometer te noorden van Tegucigalpa.