Bush moet documenten Abu Ghraib openbaar maken

Het inroepen van bezorgdheid over de nationale veiligheid rechtvaardigt geen eindeloze vertragingen (van het openbaar maken van de documenten), zei rechter Alvin Hellerstein. Niemand staat boven de wet.

Het vonnis is de laatste ontwikkeling in de rechtszaak die de American Civil Liberties Union (ACLU) samen met andere mensenrechtengroepen in juni aanspande. De organisaties proberen duidelijkheid te krijgen over de vraag of de misbruiken het werk zijn van individuele ontsporingen of het gevolg zijn van een beleid van hogerhand. Ze eisen inzage in de documenten over alle Amerikaanse detentiecentra en opheldering over de uitlevering van gevangenen aan landen die martelpraktijken toepassen. De mensenrechtengroepen gebruiken daarvoor de ‘Freedom of Information Act’, die elke Amerikaan in principe het recht geeft alle mogelijke overheidsdocumenten op te vragen. De Amerikaanse regering heeft uitstel gevraagd tot 2005 om alle documenten vrij te geven.

Het eerste verzoek van ACLU dateert al van oktober 2003. De inlichtingendiensten CIA en FBI en de ministeries voor Binnenlandse Veiligheid, Justitie en Buitenlandse Zaken werden officieel verzocht onmiddellijk alle gegevens over mishandeling en marteling van overleden gevangenen in Amerikaanse detentiecentra openbaar te maken. Een tweede verzoek volgde in mei 2004, na de publieke verontwaardiging die volgde op de onthullingen van mishandelingen in de Abu Ghraib-gevangenis in Irak.

De betrokken ministeries en inlichtingendiensten wezen beide verzoeken af omdat ze niet in overeenstemming zouden zijn met de Freedom of Information Act. Transparantie is enkel geboden bij vragen over de integriteit van de overheid die het vertrouwen van de burgers kunnen beschamen. Een ander argument was dat het niet zeker was dat het vrijgeven van de documenten het leven of de veiligheid van geen enkel individu in gevaar zou brengen.

De regering heeft onze inspanningen tot inzage in deze documenten voortdurend tegengewerkt, zegt Amrit Singh, de advocaat van de ACLU. Ze bleef zeggen dat het de gegevens volgens hun eigen timing openbaar zouden maken, maar het duurt nu al 10 maanden en dus waren wij gedwongen om de zaak voor de rechtbank te brengen. De waarheid moet bekend worden, hoe beschamend die ook kan zijn voor de regering.