Burkina Faso wil transgeen katoen aanplanten

Rekening houdend met de bestaande reglementen inzake bioveiligheid, moet er van worden uitgegaan dat Burkina Faso in de nabije toekomst transgeen katoen zal aanplanten, zo verklaarde Georges Yameogo, directeur katoenproductie bij de Société des fibres et textiles du Burkina (SOFITEX).

Katoen levert zestig procent van de exportinkomsten in Burkina Faso en geeft werk aan 2,5 miljoen mensen. Burkinabese onderzoekers werken samen met de Amerikaanse gentechnologiereus Monsansto en plannen samenwerking met het Zwitserse Syngenta. Moeten we ons dan ver van het gentechnologisch onderzoek houden tot we afhankelijk zijn van de producten van anderen?, vraagt Hamidou Boy, directeur van het Nationaal Instituut voor Landbouwonderzoek, zich retorisch af.

Boy heeft het over een moedige en juiste beslissing: Toch zullen we eerst de nodige economische en sociologische studies uitvoeren om na te gaan wat het reële voordeel is voor de producenten. De overheid benadrukt dat er geen transgeen katoen op grote schaal wordt aangeplant zolang de milieurisico’s niet grondig bestudeerd zijn, overeenkomstig het protocol van Cartagena over de Bioveiligheid, dat Burkina Faso heeft ondertekend.

Mourad Abdennadher, technisch directeur bij Monsanto, belooft een hogere opbrengst van dertig tot zestig procent. Bovendien moeten de boeren minder tijd en geld spenderen aan insecticiden, die een vervuilingsrisico vormen voor het grondwater. De overheid hoopt met transgeen katoen 30 miljard CFA (46 miljoen euro) aan kosten voor productiemiddelen te kunnen uitsparen, waarvan een derde voor insecticiden. SOFITEX hoopt het aantal behandelingen van de katoenplant te kunnen reduceren van acht tot twee.

De Zuid-Afrikaanse boer Phenas Gumade werkt sinds 2000 met bt-katoen en zag zijn opbrengst met 75 procent stijgen, tot twee ton katoen per hectare. Hij gebruikt ook 40 procent minder insecticiden. De kwaliteit en kwantiteit van de katoenvezels heeft van de boeren echte lokale ondernemers gemaakt die arbeiders tewerkstellen en hun kinderen naar school sturen, zegt Gumade.

Burkina Faso hoopt de huidige opbrengst van 1,2 ton per hectare op 1,5 ton te kunnen brengen. Grote delen van de oogst worden momenteel opgegeten door de hélicoverpa armigera, een rups die resistent is geworden tegen de bestrijdingsmiddelen. Voor Célestin Tiendrebeogo, directeur-generaal van SOFITEX, dringt de tijd. Wanneer er niets gebeurt, dreigen de boeren de katoenteelt binnen tien of vijftien jaar op te geven.

Hier en daar zijn ook kritische stemmen te horen. De gevaren voor de mens zijn nog niet helemaal doorgrond, zo waarschuwt pater Jacques Simporé, geneticus en lid van de Academie van het Leven in het Vaticaan. De voorzitter van de Burkinabese boerenvereniging, François Traoré, eist dat rekening wordt gehouden met de bezorgdheid van de boeren. Anders verschijnen we niet op de afspraak, zo dreigt Traoré. De boeren vrezen dat de genetische kenmerken van de katoenplanten zich zullen overzetten op andere cultuurgewassen in de omgeving.