Burgeroorlog fataal voor bossen Ivoorkust

Ivoorkust werd in tweeën gedeeld als gevolg van een burgeroorlog die in 1999 uitbrak. Milieubescherming is voor de regering in het zuiden en de rebellen in het noorden van het land sindsdien geen prioriteit. In veel beschermde bosgebieden zijn sindsdien boeren binnengedrongen.
In Mankono, Séguela en Vavoua, beboste provincies in het westen van het land, hebben tienduizenden boeren nieuwe nederzettingen gesticht. Dorpen als Alikaka, Zoumamanvogo, Sorykaha, Yêkaha, Sékongolopka en Mossikro liggen in wouden die onbewoond hadden moeten blijven om de natuur een kans te geven.
“Onze akkers in het noorden leverden nog nauwelijks iets op”, verdedigt Siriki Yéo, dorpshoofd van Yêkaha, zijn dorpsgenoten. De oprukkende verwoestijning doet de landbouwopbrengsten in de noordelijke savanne zienderogen dalen. Het wordt er ook steeds moeilijker om aan hout of houtskool te komen om te koken.
Verhuizen doet een nieuwe wereld opengaan voor de arme boeren. “In het noorden heb ik mij twintig jaar uitgesloofd zonder ook maar iets te verdienen”, vertelt Katienéfoha Yéo, een katoenboer die van Tanikaha naar Sarala trok. “De grond was gewoon niet goed genoeg.” Yéo staat nog altijd in het krijt bij de katoenmaatschappij die hem meststoffen en pesticiden leverde.
In 2000 vertrok Yéo naar Sarala, een streek in het westen van het land. Sindsdien haalt hij wel mooie oogsten binnen. Daardoor kan hij elk jaar geld opzij leggen. “Ik heb het huis van mijn vader verbouwd en voor mezelf en mijn familie heb ik een nieuwe woning neergezet”, vertelt hij trots. “Vroeger leefden we in een lemen hut”.
Ook Jérome Kolotiolona Ouattara, een katoenboer die ook cashewnoten produceert, is er veel beter aan toe sinds hij het noorden achter zich liet. “Daar moet je de aarde zorgvuldig ophogen om maïs of gierst te zaaien. Hier haal je gewoon het struikgewas weg alvorens te zaaien. De oogst is meteen veel beter, met minder inzet.”
Maar de toenemende akkerbouw tast wel het boombestand in de regio aan. Binnen twintig jaar kan landbouw hier even moeilijk worden als in het noorden van het land, waarschuwt Benoît Cinan Soro, directeur van Animation Rurale de Korhogo (ARK), een boerenorganisatie uit de noordelijke stad Korhogo.
De meeste herbebossingsinitiatieven zijn stilgevallen sinds de burgeroorlog. Hier en daar worden nog wat bomen geplant, maar meestal gebeurt dit zonder het nodige overleg met de plaatselijke bevolking. De boeren zien alleen fruitbomen zitten, die meteen iets opleveren. Andere bomen, die vaak in ecologisch opzicht nuttiger zijn, worden meestal na korte tijd weer omgehakt omdat ze storen bij het bewerken van de velden.