Braziliaans protestkamp ontruimd

De mensen in het protestkamp waren niet op de hoogte dat het kamp die woensdag ontruimd zou worden. Het bericht arriveerde ’s ochtends, mét de overmacht aan politie en militaire politie. Om geweld te voorkomen besloten de betogers het kampement te verlaten; ze kregen slechts even de gelegenheid hun persoonlijke bezittingen in te pakken.
Volgens de betogers houdt de ontruiming andere acties tegen de aftakking van de rivier niet tegen. ‘De strijd is pas begonnen, wij zullen niet stoppen met ons protest’, zei Elio Batista, van de beweging van getroffenen door stuwdammen in Bahia (MAB) en een van de betogers. Kort na de ontruiming bereidden de betogers een protestmars voor, omdat ze de beslissing om te ontruimen arbitrair vonden. Volgens hen is het heel goed mogelijk dat het kampement elders, maar opnieuw dicht in de buurt van de bouw, opnieuw wordt opgeslagen. Elio Batista: ‘We blijven aantonen dat dit project niet haalbaar en duurzaam is voor het Noordoosten.’

‘Grondwet met de voeten getreden’

Voor Frei Gilvander Moreira, werkzaam bij de Pastorale Landcommissie (CPT), is de ontruiming een voorbeeld van de wrede manier waarop de regering Lula het project van de aftakking aanpakt: ‘Dit treedt de Braziliaanse grondwet met voeten’, zegt hij. ‘De rechter heeft drie dagen na het begin van het kampement uitspraak gedaan dat er ontruimd moest worden. Wij zijn daarvan pas op het moment van de ontruiming op de hoogte gebracht. Dat is absurd.’
Ook de Truká-indianen, die met het kampement hun grondgebied probeerden te verdedigen, zijn volgens Moreira onrechtmatig behandeld. Volgens de grondwet moet de overheid, voor het begin van werkzaamheden op inheems grondgebied, toestemming vragen van het Congres. ‘Dat is niet gebeurd. Dus dit is illegaal.’

‘Hier komt niemand voorbij’

Overigens waren er al veel aanwijzingen voor ontruiming. Op 3 juli blokkeerden vijftien mannen van de militaire politie, allen zonder identificatie, de toegangsweg tot het kampement met vier voertuigen. Ze beweerden daar te zijn op bevel van de politiecommandant. Toen Clarice Maia, vertegenwoordigster van de Articulação Popular São Francisco Vivo, een van de mannen vroeg of hij een officieel document had waarin de blokkade werd uitgelegd en toegestaan, zei hij: ‘Wij hebben geen enkel document nodig. Wij zijn het document. Hier komt niemand meer voorbij.’

Rivier aftakken

De Braziliaanse regering wil grootschalige landbouw mogelijk maken in Noordoost-Brazilië en wil daarom de rivier São Francisco aftakken. Het project houdt de bouw in van twee kanalen van 400 en 220 kilometer lengte, die water in tijdelijke rivieren ten noorden van de São Franciscorivier moeten brengen. Maar volgens Solidaridad, dat het protest in Brazilië ondersteunt, krijgen de mensen die het hardst om water verlegen zitten, het minst.