Boeren recycleren eigen uitwerpselen tot meststof

Het gebruik van menselijke uitwerpselen in Malawi is sinds een paar jaar in opmars. Menselijke uitwerpselen bevatten waardevolle nutriënten voor landbouwgewassen. De uitwerpselen worden niet puur gebruikt, maar gerecycleerd tot een efficiënte meststof door ze te vermengen met as van verbrand hout en aarde.
De boeren gebruiken deze techniek, omdat ze niet genoeg geld hebben om kunstmest te betalen. Een zak kunstmest van vijftig kilogram kost 11 dollar (of 8 euro). Het ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties berekende dat 65 procent van de plattelandsbevolking in Malawi onder de armoedegrens leeft en slechts één dollar per dag verdient.
De Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) schat dat 85 procent van de 12 miljoen inwoners van Malawi leeft van de opbrengsten van het platteland.
Patrick Moyo, die in het noordelijke district van Mzimba een stukje land heeft, is positief over de nieuwe bemestingstechniek. “Wij gebruiken een latrine waarbij we elke keer als we naar het toilet gaan as toevoegen aan de uitwerpselen. Dit versnelt de afbraak van de uitwerpselen. Na zes maanden worden de ontbonden uitwerpselen met aarde gemengd.”
Het resultaat is een effectieve meststof, aldus Moyo, die niet langer geld moet uitgeven aan dure kunstmeststoffen. Bovendien zegt Moyo dat zijn jaarlijkse maïs en fruitoogst is verdubbeld sinds hij is overgeschakeld op het gebruik van natuurlijke mest.
De Livingstonia Synode, de belangrijkste protestantse kerk in Noord-Malawi, heeft de krachten gebundeld met de ngo WaterAid om natuurlijke uitwerpselen te recycleren tot meststof. Van de 27 districten in Malawi zijn al zes districten afgestapt van het gebruik van kunstmest.
Sangster Nkhandwe, directeur van het ontwikkelingsprogramma van de Synode, zegt dat de recyclage van menselijke uitwerpselen tot meststof door het gebruik van zogenaamde “eco-latrines” weinig risico’s voor de volksgezondheid inhoudt, zoals het overdragen van ziektes.
In Malawi worden drie types eco-latrines gebruikt: de Arborloo, Fossa Alterna en Skyloo. De Arborloo is de eenvoudigste techniek van de drie. Het enige wat de gebruikers moeten doen, is een boom planten in de latrine wanneer die is opgevuld met uitwerpselen. De boom gebruikt het compost om groot en sappig fruit te laten groeien. Na enkele jaren is het resultaat een boomgaard met grote economische waarde.
De Fossa Alterna techniek bestaat uit het graven van twee ondiepe putten in de aarde. De ene wordt gebruikt voor ontlasting, terwijl de andere put uitwerpselen en afval opslaat tot het compost wordt (“de rijpingsput”). Dit compost wordt dan gebruikt als meststof. De Skyloo techniek is gebaseerd op hetzelfde principe, maar gebruikt stenen (en geen aarden) putten.
Eco-latrines zijn niet alleen milieuvriendelijk, maar ook vrouwvriendelijk. Nya Kaunde herinnert zich dat ze zich in het bos moest ontlasten, nadat haar man was gestorven en ze geen nieuwe latrine kon graven. Het graven van latrines is zwaar werk, omdat ze tien jaar lang moeten meegaan en daarom diep genoeg moeten zijn.
Eco-latrines zijn echter ondiep, zodat ook vrouwen ze gemakkelijk kunnen graven. Het is een hele opluchting voor Kaunda. “Nu kan ik eindelijk comfortabel naar het toilet. Vroeger, toen ik in de bosjes ging, was ik altijd bang ontdekt te worden door een kind”.