Birmezen mogen kiezen tussen dode en levende dictator

Echt iets te kiezen is er niet voor de Birmezen tijdens de eerste nationale en regionale verkiezingen sinds 1990. Het aantal kandidaten van de drie kleine democratische partijen bedraagt een derde van de duizend kandidaten van generaal Than Shwe, de huidige juntaleider. De belangrijkste oppositieleidster, Aung San Suu Kyi, doet niet mee.

De enige uitdaging voor Than Shwe vormt, ironisch genoeg, de aanhang van de vorige dictator, generaal Ne Win, die het land van 1962 tot 1988 met harde hand regeerde. Zijn partij, de Nationale Eenheidspartij, die in 1990 werd weggevaagd, heeft meer dan 1100 kandidaten op de lijsten staan.

Geen monsters

“De NEP probeert echt afstand te nemen van de huidige militaire regering”, zegt een waarnemer in Rangoon. “Ze hebben kiezers verteld dat ze geen ‘politieke monsters’ zijn en dat ze van hun vroegere fouten hebben geleerd. Zelfs een deel van de middenklasse lijkt hierdoor wel te zijn geraakt. Ze zien het als mogelijke weg tot verandering, binnen afgebakende grenzen.”

Dit wordt ook opgemerkt door de Birmezen in ballingschap, die op zich van beide generaals niets moeten hebben. “De belofte van de NEP van persvrijheid heeft indruk gemaakt op veel waarnemers in het land”, schreef de Irrawaddy, een belangrijke nieuwssite van Birmese journalisten. Sommige waarnemers hopen voorzichtig dat de NEP zelfs zou willen samenwerken met democratische en etnische partijen.

Echt verliezen kan de oude dictator niet. De democratische partijen zijn zwaar gedwarsboomd in hun campagne. De oppositieleidster, Aung San Suu Kyi, die in 1990 de verkiezingen met 82 procent won maar aan de kant werd gezet, zit nu in haar veertiende jaar huisarrest en doet met haar partij helemaal niet mee. Bovendien heeft de generaal voor de zekerheid maar vast een kwart van de zetels gereserveerd voor zijn leger - dat mag volgens de grondwet. Zelfs regionale bestuurders vinden de verkiezingen een schijnvertoning.

Wedstrijd

Het enige dat op het spel staat is het ego van generaal Than Shwe. Hij zou zo graag meer dan 82 procent van de stemmen willen winnen, meer dan Suu Kyi in 1990, en daarmee laten zien dat hij belangrijker voor het land is dan de vorige dictator. Dat is precies waar de NEP hem vanaf wil houden. Daarmee zijn de verkiezingen dus, in de woorden van een analist uit Mandalay, verworden tot “een wedstrijd tussen een dode generaal en een levende”.