België komt klimaatverplichtingen niet na

Eind dit jaar is een cruciaal moment in het klimaatbeleid omdat de eerste verbintenisperiode voor het Kyotoprotocol (2008-2012) afloopt en de inspanningen worden geïnventariseerd.

Te weinig en te laat

Op de klimaattop van Kopenhagen in 2009 engageerde Europa zich voor een eerste pakket van “snel geld” (Fast Start Financing) van 7,2 miljard euro. België beloofde 150 miljoen euro bij te dragen, verdeeld over de federale overheid en de gewesten. Op dit ogenblik staat de teller op 88 miljoen. Dat is nog 62 miljoen tekort. Bovendien komt dat geld grotendeels uit het budget ontwikkelingssamenwerking, terwijl internationaal is afgesproken dat dit geld additioneel moet zijn, en dus uit andere, nieuwe bronnen moet komen. Voor België komt slechts 6,8 miljoen euro uit andere bronnen dan ontwikkelingssamenwerking.
Vlaanderen doet het ook slechter dan Wallonië, en blijft vooral vaag in zijn rapporteringen hierover. In de officiële rapportering komt ons gewest aan een bijdrage van 1,832 miljoen, aldus het 11.11.11 rapport. Als antwoord op een vraag van MO*, stelt minister Schauvliege dat Vlaanderen aan Europa 4,037 miljoen toezegde: waarvan 1,724 miljoen afkomstig van ontwikkelingssamenwerking en 2,313 miljoen van Leefmilieu.
Nergens werd expliciet afgesproken welk gewest welke bijdrage moest leveren of wat de precieze definitie van de financiering was. Dat maakt het probleem ook communautair.

Onzekerheid over de toekomst

Problematisch is ook dat er geen enkele duidelijkheid is over hoe het na 2012 verder moet. In Kopenhagen werd 100 miljard dollar tegen 2020 naar voor geschoven, maar in de recente beleidsbrief van het Vlaams Parlement van 19 oktober 2012 staat: “De economische crisis maakt dat de realisatie van dit engagemetn op internationaal vlak budgettair onzeker wordt. Op dit moment is nog geen concreet groeipad afgesproken, laat staan een intern-Europese en intern-Belgische lastenverdeling.” Nochtans is dat geld essentieel voor de ontwikkelingslanden. Die onzekere situatie vergroot ook het wantrouwen tussen industrielanden en ontwikkelingslanden in de internationale onderhandelingen.
11.11.11 vraagt dat België meer engagement zou tonen, ook al om van ons betoog over duurzame ontwikkeling geen holle woorden te maken. Concreet stelt 11.11.11 voor om de opbrengst van de emissierechten, die vanaf 2013 geïnd worden, integraal te gebruiken voor klimaatfinanciering. Men schat dat het gaat om 250 miljoen euro per jaar en hiervan zou de helft bestemd moeten worden voor het Zuiden, vindt de organisatie.

Op naar de klimaatonderhandelingen in Doha

Met het oog op de komende klimaatonderhandelingen van 26 november tot 7 december in Doha, hebben ook de Vlaamse middenveldorganisaties in de Minaraad hun advies geformuleerd. Ook de Minaraad benadrukt dat de financiële ondersteuning door de ontwikkelde landen noodzakelijk is voor een effectief klimaatbeleid in de ontwikkelingslanden. Het totale bedrag voor Europa is 33 procent van de beloofde 100 miljard dollar, wat neerkomt op 25,5 miljard euro. Een eerlijke verdeling van het Europese engagement tegen 2020, zou voor België neerkomen op ruim 700 miljoen euro per jaar vanaf 2020.
De Minaraad vraagt ook dat Europa haar emissiereductiedoelstelling voor 2020 zou optrekken van 20 naar 30 procent. Vlaanderen heeft daar nu al een probleem, zoals blijkt uit een studie van Vito, omdat er overschot is van ongeveer 24 miljoen ton CO2 eq voor de niet-ETS sectoren in 2020. De Minaraad vraagt dat Vlaanderen in haar derde Vlaamse Klimaatplan bijkomende maatregelen zou nemen om de uitstoot naar beneden te halen. Bovendien zullen de inspanningen van Vlaanderen ook nog moeten bijgesteld worden, als Europa de doelstelling van 20 naar 30 procent optrekt.

Wat het nieuwe klimaatakkoord betreft is er in Durban overeen gekomen om tegen 2015 een internationaal klimaatakkoord te bezegelen, waarin alle partijen zich kunnen vinden. Doha is van cruciaal belang om duidelijke en transparante afspraken te maken over het kader van dat nieuwe akkoord en de opvolging van hangende problemen uit de eerste periode van het Kyotoprotocol.
Belangrijk daarbij is, ook al is het crisistijd, dat het concept van rechtvaardigheid en verantwoordelijkheid centraal blijft staan.