"Beleid rijke landen doet ontwikkelingslanden meer pijn dan ooit" (G24)

“De aard van het herstel, en het zeer expansieve monetaire beleid in de geavanceerde economieën hebben belangrijke neveneffecten gehad voor de ontwikkelingslanden. Ze hebben bijgedragen tot een verhoging van kapitaalstromen en tot oververhitting”, zei G24-voorzitter Lesetja Kganyago, directeur-generaal van het ministerie van Zuid-Afrika, na de bijeenkomst.

Grondstoffen

De kost en prijsschommelingen van de grondstoffen stonden ook hoog op de agenda van de groep. Verbeterde handelsvoorwaarden spelen in het voordeel van de uitvoerders van grondstoffen, maar de hoge voedsel- en brandstofprijzen, omhoog gestuwd door buitensporige financiële speculatie, zijn een grote bron van bezorgdheid voor de ontwikkelingslanden, die het kwetsbaarst zijn voor plotselinge prijsschommelingen.

“De scherpe stijgingen zullen de inflatiedruk verhogen, een nieuwe bedreiging vormen voor armen en kwetsbaren, sociale spanningen verscherpen, en de fiscale en invoerbarriéres aanzienlijk verhogen – een gevaar voor de groeivooruitzichten, vooral voor lage-inkomenslanden”, waarschuwde de groep in een communiqué.

“Na het herstel zal de omgeving voor groei en ontwikkeling in de postcrisisperiode gekenmerkt worden door grote structurele veranderingen”, zei Kganyago. “Een grote uitdaging wordt de vraag hoe men ervoor kan zorgen dat de groei in de toekomst inclusief zal zijn en veel tewerkstelling zal opleveren.”

“Een stimulans om de investeringen op te trekken, ook voor de verbetering van infrastructuur, kan de groeipolen in de ontwikkelingslanden helpen ondersteunen en verbreden, maar dat zal een nieuwe versterking van de ontwikkelingsfinanciering vergen.”

In hun communiqué roepen de G24-ministers op tot een “verschuiving naar multipolaire groeibronnen”. “De meest dynamische bronnen bevinden zich nu in de ontwikkelingswereld”, merken ze daarbij op.

Robin Hood-heffing

Een ander heikel punt is het plan om landen te adviseren over het beheer van kapitaalstromen – veel stromen gaan van rijke landen naar ontwikkelingslanden. “Het idee om een reeks instrumenten te hebben is goed”, zegt Kganyago. “Waar we een probleem mee hadden, is dat deze zaken geïntegreerd zouden worden in het toezichtsprogramma van het IMF en de basis zal vormen van het advies van de IMF-staf.”
“Het tweede punt waar we een probleem mee hadden in de benadering van het Fonds, is de neiging om op de ontvangende landen te focussen. Men kan niet zomaar zeggen dat die stromen in ontwikkelingslanden binnenkomen zonder de bron van het probleem aan te pakken.”

“De kwestie van de kapitaalstromen zal zeker nog tot debat leiden,” zei IMF-directeur-generaal Dominique Strauss-Kahn daarop, “maar het is een zeer belangrijk, zeer interessant debat, en het toont dat de instelling de zware problemen niet uit de weg gaat. Integendeel, we willen dit probleem meteen aanpakken en samen een oplossing vinden.”

Woensdag stuurden duizend economen uit vijftig landen een brief naar de leiders van de G20, de groep van rijke economieën, met het verzoek een zogeheten Robin Hood-heffing in te voeren, een minimumheffing op financiële transacties die miljarden dollars zou kunnen opleveren voor de financiering van ontwikkelingshulp.
“Als het over groei gaat, kan men niet doen alsof alles bij het oude is gebleven”, zei Oxfam-woordvoerder Luc Lamprière. “De G20 praat wel over inclusieve duurzame groei maar het zal die woorden op een hele reeks domeinen in daden moeten omzetten, onder meer op het vlak van eerlijke heffingsystemen.”