Begrip voor stenen gooiende kinderen

De actie komt er onder druk van internationale mensenrechtenorganisaties die verontwaardigd zijn over de brutale behandeling van deze  “stenengooiende kinderen” door het Turkse gerecht.  In de Turkse krant Hürriyet verklaarde de Turkse minister van justitie, Sadullah Ergin, dat de regering de straffen van kinderen, beschuldigd van terreurgerelateerde  misdrijven, wil verminderen. Hij hoopt op een aanpassing van de wetgeving voor het Parlementsverlof dat ingaat op 16 juli. Onder het huidige beleid worden duizenden kinderen, sommige niet ouder dan twaalf jaar, vervolgd als terroristen van de Koerdische Arbeiderspartij (PKK) omdat ze deelnamen aan pro-Koerdische protestacties. De PKK wordt door de Turkse staat steevast als terroristisch gebrandmerkt en staat ook bij de EU op de lijst van ‘terroristische organisaties’.
Belangrijk is dat die kinderen volgens het nieuwe voorstel voor een jeugdrechtbank zouden verschijnen, in plaats van voor hoge criminele rechtbanken. Het ontwerp komt er naar aanleiding van de arrestatie van driehonderd kinderen die stenen gooiden tijdens pro-Koerdische demonstraties in Zuidoost-Anatolië. Het maakt deel uit van het iniatief van de regerende Gerechtigheids- en Ontwikkelingspartij (AKP)-partij om het aanslepende terreurprobleem in het land op te lossen.

Aangepaste behandeling voor kinderen 

Ook mensenorganisaties voeren al geruime tijd druk uit op de Turkse regering om de situatie van opgepakte Koerdische kinderen te verbeteren. Zo eist Amnesty International in haar rapport van 17 juni een aanpassing van de Turkse antiterreurwetgeving. ‘De politie sluit nu kinderen op in de antiterreurafdeling voor volwassenen in plaats van de jeugdafdeling’, zegt Lore Van Welden, woordvoerster van Amnesty International Vlaanderen, in hun Nederlandstalige verslag. ‘In die afdeling worden ze vaak mishandeld en onderworpen aan gewelddadige ondervragingen zonder de aanwezigheid van een advocaat of maatschappelijk assistent. De resultaten van dergelijke ondervragingen worden later frequent als bewijs gebruikt tijdens de processen’.  Eenmaal de kinderen in beschuldiging zijn gesteld, moeten ze vaak maanden in voorhechtenis doorbrengen voor er een uitspraak wordt gedaan. De straffen kunnen oplopen van 5 tot 25 jaar gevangenschap.

Haat tegen de staat

Het verhaal van de Koerdische kinderen is een typisch voorbeeld van de sociale en economische problemen in het Turkse Zuidoosten. De werkloosheid in de hoofdstad Hakkâri van de gelijknamige provincie bedraagt zeventig procent en de helft van de inwoners is er jonger dan negentien. Er heerst een diepe haat tegenover de staat en gewelddadige protesten tegen de gevangenschap van PKK-leider Abdullah Öcalan komen er vaak voor. ‘En door een hele generatie jongeren op te sluiten maakt de staat het alleen maar erger,’ beweerde Ismaïl Durgun tegenover het persagentschap Reuters. Durgun is het hoofd van de Hakkâri Balie, die vele zogenaamde ‘stenengooiende kinderen’ verdedigt. ‘In de gevangenissen zetten oudere gevangenen er de kinderen toe aan om echt terroristen te worden.’

Imago verbeteren voor EU

Dirk Rochtus, docent internationale politiek aan de Lessius Hogeschool Antwerpen en Turkije-expert, denkt dat de Turkse regering vooral een goede indruk wil maken op de Europese Unie. ‘Nu de EU de onderhandelingen met Turkije over de toetreding weer heeft geopend, wil de Turkse regering een meer welwillend imago van zichzelf ophangen. Verbeteringen in de Koerdische kwestie zijn essentieel in een positieve Europese beoordeling van Turkije.’
Over de kansen van het wetsvoorstel is Rochtus gematigd optimistisch. ‘De nationalistische oppositiepartijen, de Republikeinse Volkspartij (CHP) en de Partij van de Nationale Actie (MHP) zullen zware kritiek geven op het voorstel, want zij stellen zich radicaal anti-Koerdisch op. De regeringspartij AKP heeft een brede parlementaire basis en kan het voorstel er door duwen in het parlement, maar zal zich daarmee niet populair maken bij een groot deel van de bevolking. Aangezien het volgend jaar weer verkiezingen zijn, zullen ze misschien minder geneigd zijn hun wil op te dringen.’