Autoritaire regimes verstevigen greep op internet

Een nieuwe studie van de Amerikaanse organisatie Freedom House stelt dat regimes steeds meer inspanningen leveren om het net te controleren en censureren. Van websites blokkeren tot bloggers opsluiten. “In autoritaire landen gebeurt dat gedeeltelijk binnen het wettelijke kader dat al de vrijheid van traditionele media aan banden legt”, schrijft Freedom House. Weinig verrassend worden China, Iran, Venezuela, Egypte en Tunesië met de vinger gewezen.

Maar “zelfs in democratischer landen als Brazilië, India, Indonesië, Zuid-Korea, Turkije en Groot-Brittannië krimpt de vrijheid op het internet steeds meer door legale kwesties, censuurprocedures of toenemende controle”, aldus de studie.

2 miljard surfers

Het gaat verder dan internetcensuur, verklaart Danny O’Brien, van het Comité voor de Bescherming van Journalisten. “Al deze digitale aanvallen samen ondermijnen ons recht op vrije nieuwsgaring.” De technieken gaan van opsluiting en geweld tegen onafhankelijke journalisten, tot hoogtechnologische methoden van censuur zoals cyberaanvallen, of een druk op de knop om het netwerk plat te leggen, zoals in Egypte is gebeurd.

“Het is niet verrassend om te zien welke landen het zijn, maar wel hoe snel ze oude strategieën online toepassen”, aldus O’Brien.

Volgens Freedom House hebben vandaag meer dan 2 miljard mensen toegang tot het internet. De ooit welomlijnde grenzen tussen toeschouwer en bijdrager, bron en correspondent, vervagen. Tegelijk neemt de bedreiging van internetcensuur voor de persvrijheid toe. “Nieuwe platformen zorgen voor meer participatie, waardoor gewone mensen soms de zelfde straffen ondergaan als bekende bloggers, onlinejournalisten en mensenrechtenactivisten.”

Censuur omzeilen

Veel experts vinden dat deze massale participatie tot betere verslaggeving leidt. “De stem van deelnemers aan een volksopstand is een duidelijke verbetering in vergelijking met de manier waarop in het verleden over dit soort opstanden werd bericht, met uitspraken van regeringswoordvoerders bijvoorbeeld”, stelt onderzoeker Ethan Zuckerman van het Berkmancentrum voor Internet en Samenleving aan de Harvard-universiteit.

Internetcensuur kan natuurlijk makkelijk omzeild worden, zoals ook in het Egypte het geval was: mensen gingen opnieuw telefoneren. Maar het zou niet nodig mogen zijn, vindt Zuckerman.

“Egypte heeft aangetoond dat een echt vastberaden regering er steeds de stekker kan uittrekken, als ze bereid is de imagoschade te lijden”, besluit hij.