Arrestatie Karadzic strooit zout in Bosnische wonde

In Sarajevo en Bosnië werd de arrestatie uitbundig gevierd, maar in Servië organiseerden de ultranationalisten meteen na de arrestatie manifestaties tegen de nieuwe pro-Europese regering die Karadzic uitleverde aan het gerechtshof in Den Haag. De betogingen mondden uit in rellen waarbij tachtig mensen gewond raakten.

Oude wonden

Maar belangrijker waren uitspraken van de huidige president van Bosnië-Herzegovina, Haris Silajdzic. Hij zei op de Bosnische televisie dat “het project van Karadzic en Mladic nu niet mocht blijven bestaan, met name in het licht van de genocide die ze op hun geweten hadden.” Het was een duidelijke verwijzing naar de Servische Republiek Srpska (RS), één van de twee delen van het naoorlogse Bosnië. De rest van het land bestaat uit de Moslim-Kroatische Federatie. Die tweeledige staatstructuur is met internationale hulp opgezet tijdens de Dayton vredesakkoorden, die het einde van de oorlog inluidden.

Een verzoening lijkt verder af dan ooit. “Om een verzoening mogelijk te maken, moeten de politici in de Servische Republiek Srpska zich distantiëren van de zaken die Karadzic heeft gedaan of in gang gezet heeft met zijn politiek”, zei universiteitsprofessor Kasim Trnka uit Sarajevo op radio Belgrado B92.

Maar Bosnische Serviërs zijn daar helemaal niet voor te vinden. “Sarajevo kookt van het verlangen om wraak te nemen”, zei Milorad Dodik, de eerste minister van de RS in een interview met de Servische krant Politika. “De Bosnische politieke elite probeert de Bosniërs als de enige oorlogsslachtoffers voor te stellen, waardoor ze het recht zouden krijgen om wraak te nemen en te haten.”

“Het is erg ontmoedigend om de reacties te zien op internetfora, blogs en dergelijke,” zegt professor Ivan Sijakovic van de Banja Luka Universiteit in de RS. “Je ziet er hoe de etnische haat nog steeds kookt tussen de oude vijanden. Er is geen tolerantie, enkel een enorme voorraad slechte intenties.”

Tweede adem voor nationalisten?

“De ultranationalistische oppositiepartij SRS probeert in Servië munt te slaan uit de gebeurtenissen”, zegt politiek analist Dusan Pavlovic. “Ze verloren de presidents- en parlementsverkiezingen in februari en mei, wat erop wijst de bevolking Kosovo minder belangrijk begint te vinden. De partij hoopt nu dat ze de nationalistisch gevoelens opnieuw kunnen wekken om weer populairder te worden.”

De Servische bevolking blijft erg verdeeld over de oorlogen in de jaren negentig. Velen blijven ervan overtuigd dat hun volksgenoten in Bosnië en Kroatië verplicht waren “zichzelf te verdedigen”. Uit een onderzoek bleek onlangs dat 54 procent van de Serviërs gekant is tegen uitleveringen aan het ICTY, dat een derde vindt dat Karadzic een oorlogsheld is en dat 86 procent ervan overtuigd is dat het ICTY anti-Servië is.